Seriais literarios

¿Pódese pasar?

-IX-

Novela satírica

de

Gómez Vilabella

Un Nadal atarefado

A película espiritual do Litis seguía debandándose naquel proxector da Auditoría, e polo visto con tanta abstracción por parte de Frei Marcos que se levou un bo sobresalto daquela que apareceu na pantalla o rótulo de: TREGUA.

-¡Eh! ¿Que, qué pasa, qué foi, quén manipulou este aparello? ¿Manipulacións no Ceo? ¡Imposible; renego fo! ¿Serían eses leguleios da Defensa, eses Avogados do Diabo? ¡Daquela, Deo iuvante, que se vaian ás silveiras, que aquí perden o tempo!

-¡Tío Marcos, tranquilo! ¡Pero, home, non sexa suspicaz, e lémbrese que xa estamos en Nadal! ¡A quen se lle ocorre: manipulacións no Ceo!

-¡Escúsame, Fisga Seis! A diferenza estriba en que vosoutros, os Anxos, nacestes e vivistes aquí, de sempre, nesta Gloria Perpetua, Inmarcescible, pero nós, os terrícolas, chegamos de recén; ¡viñemos á vida polo túnel da morte! De simples emigrantes, ¿sabes?, que por iso non acabamos de afacernos ao Protocolo Celeste. Mais agora que o mencionas, si que me decato de que neste tempus allegro vivace das películas vitais prodúcense estas treguas porque Xesús, ¡o Bo Xesús!, ao dá-la paz na Terra aos homes da boa vontade, tanto a salpica, tanto a expande, que se velan as falcatruadas, incluso as dos máis protervos. Tamén sei, por suposto, e non o debo esquecer, que nesta época deixan de funcionar eses memorizadores, tan fráxiles, das conciencias lasas. Pois ben, daquela teremos que acata-lo noso receso, por iso, por preceptivo. ¿Por certo, onde vai o Nove, ou é que tamén recesou? ¡Descúlpame polo vocábulo! Iso do receso é unha palabriña recesa; para min, repugnante; tanto, que lle vou pedir a Don Paulo que a poña no seu ÍNDICE, que ese tránsfuga, en todo, pero maiormente na semántica... ¡É un profundo, un grego!

-Saíu, ¿sabe? Saíu nun suspiro, nun santiamén, daquela que se sobresaltou vostede. ¿Lémbrase? Vaille arriba, no trono do Altísimo, para canta-las panxoliñas. Eu quedei aquí, de retén, ¡de retén e de refén!, porque este ano tócame toca-la arpa en Reis; ¡así libro por Nadal, que no Ceo, como sabe, este é un tempus de moito trafego!

-Oes, Fisga, e digo eu que, xa que estamos folgados, de tregua, poderiamos poñe-la película Cromática, esa do Orbe, a Panorámica, que estou acordándome daquelas vilas da miña terra, ¡e iso que acabo de chegar! Tamén será cousa de olla-lo noso Churiz, o actual, nestes días de paz..., ¡para facelo sen contrastes disonantes!

-Iso é doado, Frei Marcos, que só hai que darlle a unha tecla... É esta que di, "Cor", conxuntamente con estoutra que pon, "Gallaecia"; despois diso dialízase co punteiro, por conceptos, coma no Windows. ¿Ve qué doado é? Daquela voulle poñer unhas tomas dese Churiz galaico, que se está facendo famoso pola súa herdanza, pola corrupción mortis causa do noso Litigueiro. Vexamos, pois, este escenario das xestas, ¡das xestas e dos toxos!, dese ínclito Aurelio; ¡en tridimensional, ao vivo, que tamén se di!

Cando deu en saír imaxe nítida, Frei Marcos volveuse á súa cadeira, á de patriarca; estomballouse nela, a gusto, e tan só dixo:

-¡Deus, qué beleza! ¡Terra a nosa; o malo é que a están fozando eses porcos, eses especuladores, eses aurelianos...; malditos sexan, todos, todos eles!

A cámara celeste, naquel intre, percorreu en zigzag, paseniña, acariciando lentamente, docemente, as abas redondas e mórbidas daquelas chousas da Panda, alboradas polas falopas que caeran de noite. Os carballos, a tal momento sen folla, pouco conservaban daquel sudario, que se lles ía a retallos, tal que as alburas dun espantallo despois de loitar cos ventos bercíos.

O obxectivo deulle, mandoulle, un flash, despois dunha pasada rápida, ao castelo dos Condes do Monte Salvo, mal encarado e sinistro, coma sempre, ou peor aínda dada a súa avanzada destrución, unha destrución comezada daquela cando o avó Salmonte lle quitou á muralla exterior as pedras de dous lenzos, ¡para construí-lo seu pazo! A tal momento asomaron entre as hedras daquelas ruínas tres ou catro choias preguizosas, que se cadra aínda chegaban, naquel intre, da rúa meiguenta, do seu balbordo.

Desde o propio castro, asentamento da fortaleza, o obxectivo virou en redondo para recoller, paseniñamente tamén, os bafos, indecisos e febles, daquela batería de chemineas lousadas. Naquela madrugada percibíase un recendo ao caldo de leite, entreverado de café portugués, que daquela aínda era de contrabando, nas cociñas máis podentes do contorno.

Seguiu a cámara no seu percorrido vagaroso, panorámico, e de pronto parouse, estática, en plano fixo, gozoso, na fachada da igrexa; non na propia da Vila senón na que fora conventual, un tanto apartada do núcleo urbano, que daquela dáballe na escalinata, un tanto de perfil, unha raiola de sol, amareliño, ictérico, que invitaba a subila máis que a baixala.

A igrexa do centro, a oficialmente parroquial, quedárase raquítica, como vilá que era, que viláns a fixeron, de propio pulso, devoción daqueles que refugaban subir á capela condal, hoxe derruída. Este templo, o vilego, derregaba o camiño que descendía do castelo cara á feira; e quedárase sen o seu, antiquísimo, cemiterio, anos atrás, circunstancia que foi aproveitada para converter o adro en sala de espera, abertal, da nova Casa do Concello. Outra mutilación, esta vez definitiva e próxima, cabía temela xa que, de presente, aquel monumento estaba corroéndose co retumbe e coa fumareda, co monóxido, dos tractores, no seu avance impío pola Estrada da Feira, aquela vía bautizada, precisamente por suxestións de don Litis, coa rimbombante denominación de, Avenida del Alcalde Don Manuel Salmonte. Anularíanlle aquel bautizo ao vi-la democracia, concretamente para retornar ao seu, simple e tradicional, indicativo de, Camiño Ancho, ou da Feira.

A cámara detívose na igrexa grande, na de máis devoción. Naquel intre tremelaban as campás nun gozoso redobre de Nadal, cousa que fixo estremecerse de gozo ao Frei Marcos. Por un tempo quedáronse así, trémulas, vibrantes, por culpa daqueles badaleos que lles arreou un rapaz musculoso, encapuchado cun anorak de fabricación chinesa, cousa anovada para Don Valentín que por iso lle chamaron a atención, moitísimo, aqueles petos, aquelas cremalleiras, aqueles cortes estrafalarios. Pola raia que riscaba a tal momento no cuadrante do seu reloxo solar, aínda debía ser o primeiro, ou acaso o segundo dos toques, dos avisos, para a Misa abrental.

Frei Marcos, nostálxico da súa mocidade, ¡que no Ceo tamén hai saudade, pese á tan manida intemporalidade da Gloria!, reparou atentamente naquel campaneiro: Calzaba unhas botas de fol, monfortinas, co piso de goma, absolutamente silenciosas, que aquel mozote asentou, decidido e con fortaleza, nas lastras graníticas, esvaronas polo verdín dos séculos; e coa mesma decisión asoballou, sen piedade, aquela alfombra sollía, dun sol racheado que se detivera por un intre, acaso para lustra-la rampla, entre nube e nube.

O rapaz pisaba forte e seguro, marcando os movementos cun pantalón de veludo, raiado, ocre, un tanto ríxido por culpa da cotra lameira que fora recibindo ao longo de a saber cantas invernías. Dirixiuse desde o adro a unha das casas próximas, que había que supoñer súa pois premeu o picaporte sen chamadas nin vacilacións. A tal hora, e máxime na frescura da mañá inverneira, cumpría quenta-las mans para de alí a un cuarto volver a sufri-la cadea campanil. Visiblemente cansado, seguramente pola ruada da véspera, entreabriu aquela porta, pola que asomou, ao momento, un canciño de palleiro, rabilongo e pinto, que fitou vivaz, á dereita e á esquerda, pero non lle gustaron os exteriores xa que se volveu, en redondo, ao tempo que refregaba os belfos contra da perneira do rapaz, ¡e iso a pesares da súa cotra! Tan confiado e tan quedo se situou aquel cadeliño, ao carón do seu amo, que por pouco non se trabou a cauda contra a marcación da porta, pois o campaneiro dérase boa présa en fuxir daquela xeada.

Diante da igrexa parroquial, da outra, percibíanse unhas gastrosidades noxentas, expelidas por algún humanoide noctívago, ¡pese ao carazo, ou precisamente por culpa diso! Deus sabe qué traballos tivera aquel gastroso, aquel butilleiro, para dar saído daquelas baiucas cheirentas ao tinto, que tanto proliferaban preto da Consistorial, ¡á falta doutras industrias! Don Bieito chamáballes, atinadamente, Dependencias Culturais do Concello, xeneralizando pero con piedade. Aquel trousante debeuse achegar á igrexa, naquela noite fría e pecadenta, acolléndose ao sagrado do pórtico, pero fíxoo con retraso. Se cadra estivera alí por diante, mal abeirado, contemplando con ollos de alcohólico aquela Consistorial tan deforme que logo parecía unha bruxa anicada, vertendo augas polas súas uretras de cinc. De peitos, un envetillado de formigón, unha balconada saínte, circundada por uns ventanos tan miserentos que logo parecían lunares. Era sentir común que o Salmonte, ¡señor!, propuxera aquela aberración, aquela construción, civil pero incivil, tan informe e tan modesta, sen significado algún, sen arte nin estilo, para que o seu pazo de galerías sobresaíse, para que continuase a ser o edificio máis notable da Vila, sen competencia posible, ¡nin da propia Consistorial!

Con todo isto ollado, naquela desertización, naquel baleiro humanoide, incluídos os animais de toda especie, ¡os outros, tamén!, que seguían refugando daquel fermoso amencer invernío, dunha beleza áspera, esgrevia, que non sabían apreciar, Frei Marcos andou nos mandos do teleobxectivo para centra-la imaxe da pantalla naquela arquitectura desordenada das rúas vilegas, e tamén nos empedrados da parte vella daquel Churiz medieval. O que viu evidenciáballe que aquel tándem Aurelio-Manuel, Manuel-Aurelio, ¡Deu-los cría e eles xúntanse, primeiro aquí e despois no inferno, polas propias leis da simbiose egotista!, fixera unha desfeita, outra máis, no feitizo dunha Vila que, nacendo pobre, criárase honrada:

Casas nobres, feitas ben feitas, -as menos, as antigas-, calquera que fose o seu estilo, ¡pero poucas!, nas que se percibía un evidente desexo de convivir, de agradarlle ao veciño, e tamén ao transeúnte; ou, polo menos, de non chafarlles a paisaxe, de non ferilos con formas aberrantes, pretensiosas pero decadentes. Aquelas edificacións, as nobres e notables, arrincáronlle ao Frei un sorriso de satisfacción aprobatoria.

Despois diso tentou inventariar as construcións feitas á présa, as do Ensanche, para vendelas de contado, piso a piso, cunha Cédula de Habitabilidade incrible, ¡milleiros delas!, que mostraban ao exterior a fatuidade e maila frescura dos seus fautores. Nun esquinal, algo borroso pero líase: "Promotora Churiz, Limitada". Frei Marcos comezou a enumeralas pero só chegou ás cen, e aí parou, incapaz de aturar a fasquía noxenta daqueles..., ¿espurios?

Seguidamente pasou a cataloga-las obras maldicentes, aquelas que o eran per se, feitas coa evidente intención de aborrece-lo entorno e de avogar por formas e por reformas estranxeirizantes, que nin ben copiadas foran. Moitas e delas con nome feminino, que non de muller; por exemplo, "Villa Pepucha", "Villa Loly", "Cuquita", “Mi Carmen”... As náuseas fóronlle a máis, e daquela o señor Fiscal díxose a si mesmo:

-¡Este inventario déixollo ao Demo Maior, que nós estamos en Nadal, e non é cousa de dárlle-la paz aos porcos, aos suíños!

Das que si se compadeceu foi das ruinosas, desas que sempre, ou case sempre, predican o infortunio, e ás veces, tamén a incuria, das familias vidas a menos...; que non sempre o foron para desgraza da veciñanza, que uns serían por iso pero aos outros caeríalles a casa enriba despois de gasta-los cartiños naquelas esmorgas pecadentas que tanto se prodigaban no Churiz Salmonteño, ¡e menos mal que por entón aínda descoñecían a droga!

Neste percorrido quedáronlle sen ollar as fontes e mailas árbores, que sempre son unha heráldica que predica a calidade cultural da veciñanza…, ¡porque non as deu atopado! A explicación era sinxela, lexible naqueles ordenadores: O Alcalde, ¡inefable Salmonte!, no intre desta revisión anímica atopábase residindo en Madrid, en pleno goce da Democracia; ¡da súa, non, da dos outros! Concretamente nun chalé suntuoso de Puerta de Hierro, que foi precisamente onde se apoltronou a Mabeliña, ¡con dez baños marmóreos, e catro mulatas para acicalala! De paso, para que lle sorrisen ao seu Manolón, pero nada máis que sorrirlle, que iso tamén entraba no cutre salario daquelas rapazas, daquelas fámulas.

Salmonte, nos tempos do seu extenso mandato, quere dicirse, antes da elección daquel Médico da UCD, do Lucas, ao que xa coñecemos, que foi o primeiro dos votados, ¡grazas máis ben á súa liberalidade demagóxica, estirando as receitas dos vellos!, tivera máis afección polas tubeiras particulares que polas públicas, opinando que para fontes comunais xa tiñan, ¡ben próximos!, aqueles manantíos da Serra dos Pradairos. Polo que respecta ao axardinamento, ás árbores..., diso mellor non falar, que don Manuel e mailo seu Alter-Ego sempre opinaron que as árbores onde mellor estaban era na serra, pero na outra, na de serrar..., para vendérlle-las táboas aos carpinteiros - encofradores daquelas torres, daqueles…, bodrios!

Con estas imaxes en pantalla, tan xeométricas e contraditorias, déronse en cruza-las raias, que sabido é que as aberracións humanoides, as desfeitas do homo enredante, que non sapiens, as súas monstruosidades, repugnan, contradín, os cánones, curvos e harmónicos, da natureza divina, escacharrándose con iso tódolos mecanismos creativos. Frei Marcos, que aínda conservaba a súa capacidade terrícola, de pasmo e de intolerancia, refregouse os ollos para borra-los efectos daquel cutrerismo churiceiro. Tan cabreado se puxo, que se lle escapou unha queixa desgarrada, abraiante, ¡a pesar de que estaban naquelas treguas do Nadal!

-¡Meu Deus, qué desgraza; isto de aquí…, nin en terra de cafres! ¡Santo Ceo! ¡Señor, Señor, qué estrago de solares lle consentiches ao teu Xudas, ao teu Mordomo infiel! ¿Quen sería ese fillo de...? ¡Que digo fillo..., fillos! En plural, que esa desfeita foi obra de moitos, un fato de especuladores que, estimulados, envexosos, por ese Litis do diaño, deron en construír bodrios nos solares que lles vendeu o Trío da Bencina, pero á deshora, tarde e mal, agora que as familias foron a menos, agora que só teñen algún interese comercial os pisos de calidade. ¡Cabróns: vendéronlles aos veciños os solares sobreiros..., agora que só serven para acumular formigón!

Non dixo máis nada pero persignouse, ¡e iso que no Ceo non fai falla!, arrepiado de que nesa viaxe cósmica á súa Galicia houbese estado tan cerca dun pecado anacrónico, contrario á caridade que se lles debe aos humanos por precepto divino. Os pecados no Ceo non teñen atenuantes, que iso é o que lle pasou, daquela, ao Lucifer. Don Valentín, na súa reacción, levantouse coma unha centella e apagou o proxector terráqueo, de inmediato, que o tentaba á blasfemia. De seguida, en penitencia por aquela frouxidade súa, púxose a pasa-las contas do seu rosario, un rosariño coas doas de asteroides, de cen quilates, que llo regalara a propia Virxe como premio da súa rectitude e da súa pureza.

Momentos despois, cando volveu Fisga Seis de toca-la arpa na Adoración dos Magos, atopouse con que Frei Marcos seguía na súa meditación transcendente, dálle que dálle aos asteroides, tal que se estivese xogando cunhas estrelas fuxidías. Deulle pena sacalo do seu arrombamento, así que tomou asento de par súa, nun silencio seráfico, pero nisto díxolle o Nove, que casualmente acababa de chegar:

-Colega, temos que espertar ao Frei Marcos que este vagar seu, este punto, dúralle demasiado; e logo está a cousa de que esa Apelación corre présa; ¡dada a súa gravidade, moitísima! Mentres estabas no Sétimo, nesa Conmemoración sacra dos Magos, eu dinme unha volta polo adro de San Pedro, ¿e sabes que descubrín? ¡Non o adiviñas, seguro que non, nin en toda a Eternidade!

-Irmán, Fisga Nove, aclárate, que me estás a falar dunha maneira tan enigmática..., ¡que nin que Lucifer volvese aos votos!

-Querido Seis, esta situación éche pouco menos grave cá de entón; tamén se trata dun recrutamento..., pero, neste caso, do propio Litis!

-Chacho, así e todo o que é igual, igual non pode ser, que ese pecador, aquí, na Eternidade, non ten influencias; nin de chegados a unha situación dubidosa, que aquí non lle votará ninguén, que os eclécticos están todos no inferno, ¡per saecula saeculorum!

-¿Que non? Irmán, agarda e verás: estivo pedíndolles as muletas a tódolos coxos que chegaron con elas á Portería de Don Pedro. ¡Isto..., isto é coma aquilo do Virxilio: de stércore ennii!

-¡Ai, Colega, Colega, meu Fisga Fisgón, que desta fisgaches mal! Os escollidos adoitan tiralas no lume do Purgatorio, que ben sabes que ao pasar polo Dosel da Transfiguración recobran os membros perdidos, perdidos ou transplantados, ipso facto; ¡e a partires diso, ingrávidos!

-¡Ai, xa; pero qué inocente es! O tal Aurelio bérralles do outro lado do abismo, segundo van achegándose á fronteira da Vida Eterna, para que llas arrebolen, que as precisa el, mentres espera. Para iso móstraselles aos novatos, aos recén transitados, con grandes acenos, retorcendo o corpo, facendo como que se cae; en definitiva, fai o coxipelas, e daquela, convencidos de que no Ceo non pode haber malicia, crenlle, todos, absolutamente todos, a feito. ¡Cousa tal...!

-¿Que dis? Esas próteses, o que é aquí, nos espazos celestes, non teñen función, e só lle servirán ao Litis para argallar con elas; se acaso para distraerse mentres agarda nestes Adros Pétreos. ¿É así, ou non? Remata dunha vez, que conseguiches intrigarme.

-Ese lioso, ¡máis ocorrente có propio Xudas!, foi escondendo, por detrás dese cirro que lle fai de peaña a Don Pedro, as caxatas e mailas muletas que lle lanzaron; e cando reuniu un feixe delas, daquela achegouse ao Santo Andrés pedíndolle permiso para facer cruces de ídem; ¿entendes? Cruces en aspa, de San Andrés, que llelo dixo en castelán. Ese Apóstolo, que o tomou por devoto, non só lle deu permiso senón que incluso lle pediu a un Cóengo de Santiago, a un colega que viña de capa pluvial, que lla deixase definitivamente, para que o tal Aurelio tapase as súas vergoñas, que tamén lle pareceu notar que rilaba nos dentes, ¡acaso cos calafríos dun suposto arrepentimento!

Fisga Seis non saía do seu pasmo; nunca tal vira desde que Deus depurou aqueles anxos que se lle obnubilaron coas predicanzainas de Lucifer:

-¡Que pícaro é, incluso no Ceo! Artimañas desas, tan sofisticadas, ¡nin se lle ocorrían ao "J.R.", aquel das películas...!

-Colega, non saques conclusións precipitadas, que aínda non rematei, que non quedou a cousa en tan pouco. A segunda parte é que ensamblou, non sei de qué maneira, esas cruces do Santo Andrés; e daquela logrou formar unha especie de mesa ou reclinatorio, máis ben un facistol. Despois diso, por sobre da tarima, puxo a capa pluvial dese Cóengo, a xeito de tapete. Por último, aló encima, derriba de todo iso, plantou a súa máquina de escribir, ¡tal que un copón no altar! ¿Valo entendendo?

-Pois..., ¡a verdade é que non! Lémbrome que na vida mundana ese Tal tivo capa para todo, ¡para todo!, pero, ¿esa do Cóengo, aquí arriba, de qué lle serve?

-Sérvelle de moito, colega, que como esa capa é un ornamento sacro, bendita que está, agora ninguén, o que se di ninguén, nin Tronos, nin Potestades, nin Dominacións, poden usa-la violencia para retirarlla de encima das muletas; nin separarlle as muletas, ¡iso tampouco!

Fisga Seis foi saíndo daquel pasmo con verdadeira dificultade:

-¡Fantástico! ¡Pero qué intelixencia, qué homo politicus; se chega a ser constitucionalista, daquela..., nin se sabe!

Fisga Nove endelgoulle ao Colega estas conclusións:

-Xa que o entendes, entenderás que mentres o Litis estea así, de xeonllos nesa capa curial, nin sequera os mártires o poden desafiuzar do seu asentamento celeste, ¡per se! Nesas estamos, que este contencioso, con tales incidencias, fíxose internacional; ¡máis cós de Xenebra!

-¿Xenebrino, eh? A min paréceme orbital, que ese Litigante, neste plan, resulta máis sistemático, máis frío e máis organizado, aínda, que Calvino; ¡xa sabes, aquel protestón que tanto nos deu que facer para homologarlle a súa doutrina!

-Querido irmán, estimado colega, quedácheste curto, que aínda estou na primeira parte da película: A consecuencia subseguinte está en que o tal Aurelio, Litis, ou como diaño se diga, a tal momento, con ese salvoconduto, con esa bricolage que se montou, estase dedicando a dar consultas xurídicas, ¡no propio Ceo! Daquela failles recursos a tódolos que teñen dificultades para pasa-lo Exame Selectivo; ¡aquí, nas mesmísimas Portas de Don Pedro!

-¿Non lle chaman a atención, que para disciplina, o que é Cefas...? ¡Que che vou dicir que non saibas!

-¡En absoluto; non serve de nada! Ese tío alega que nin busca nin compromete a ninguén; que esa cousa, ese invento, é inxel, inocente de todo; e que funciona así porque eses pecadores elixírono ombudsman, ¡democraticamente! Incluso alega que no Ceo non rezan aqueles Sindicatos do franquismo, aqueles Verticais..., e que, por tanto, sen el, sen os seus servizos, produciríase unha indefensión dos chamados, ¡deses que son chamados para opositar a Escolleitos de Don Pedro!

-¡Uih, a que se lle foi ocorrer! O dito: estamos apañados con este encordio, con este infiltrado de Satanás.

-¡Exactamente, iso, encordio, que tal busca ese Sindicalista: encordar! Ou o fan Ministro do Señor, ou, do contrario, atravésaselle a San Pedro bendito. Cefas, con eses nervios, con ese carácter seu, que aínda o conserva, perdeu as claves celestes, e daquela tiven que axudarlle a buscalas polo Firmamento adiante. En consecuencia de todo iso, témo-la orde de facer unha revisión sumarísima, urxente, sen preocuparnos dos miúdos, que hai que aforrar tempo, como sexa, ou, do contrario, aquí vaise reproducir aquela revolución dos Anxos!

-¡Nese caso, meu irmán, nin Pascuas nin Treguas, que se prevalecen eses chanchullos, vaise apaga-la Fe! ¡Que digo a Fe; o lume do Inferno..., por innecesario! ¡A ver, Frei Marcos, esperte, que se durmiu nos loureiros da súa Gloria, e vostede é un galego exemplar! Hai que darlle marcha, de novo, ao televexo..., para rastrexar esa ánima tan atravesada, se tal se lle pode chamar á negrura dese fillo de...; ¡quero dicir, dese fillo dun peido!

Frei Marcos, que estaba preguizoso, coa inercia, despois daquel receso tan prolongado:

-¿Que, qué boureades; qué pasou neste Nadal, caeu aquel Muro de Berlín, converteuse Rusia, xa se ordenan as monxas...?

Ámbolos Fisgas preguntáronlle ao unísono, como xemelgos que eran:

-¿Don Valentín, pasouno ben; si, vostede, nestes soños do Nadal, coa felicidade sosegada, recuperada?

-¡Rapaces, comme si, comme ça; se non fose aí por un pesadelo que tiven...! Representóuseme a Vila de Churiz feita unha braga; un farrapo noxento, sucio, reconstruída e ampliada cun modernismo atroz; e logo que a notei cheirenta, monóxida, e tan dexenerada que incluso ollei, por alí, nun curro, naqueles foxos do castelo... ¡Nada, o dito, un noxo: plásticos, xiringas, gomas profilácticas...! ¡Terrible, unha dexeneración decepcionante!

O Nove reanimouno, paulatinamente:

-Si, Frei Marcos, todo iso será certo, pero xa pasou o Nadal; e os Reis, tamén; e máis cousas, moitas máis, sobre todo un pesadelo espurio..., que llo iremos contando engorde, de vagar, mentres visionamos a película dese Infiltrado, que como vostede di, ¡nin no Ceo podemos despreocuparnos do caciquismo galaico, que a pouco que descoidemos aos nosos gardados, aos nosos protexidos, volven ao nacionalcatolicismo, ás aberracións! Hai que poñe-la cámara rápida, esa de gran revolución, aínda que perdamos sensibilidade, que xa lle diremos o por qué da cuestión. Estea atento ás secuencias, as secuencias e tamén ás consecuencias, que xa se perfila o retrato corporal, retrospectivo, do seu amigo e paisano, dese inefable Litis, que é como lle chama vostede habitualmente, ¡e súas razóns terá, para iso e para máis!

…