Cambiamos de espazo. Esperamos que para mellor. En 10 segundos enlazarás a nova páxina. Se desexas acceder directamente, pulsa no seguinte enlace. Grazas e desculpa as molestias www.amigosdopatrimoniodecastroverde.gal

28 noviembre, 2009

Miscelánea

A responsabilidade paterna no relevo xeracional:
do que foi ao que é.


Só os vellos podemos presumir dun espello retrovisor que nos reflicta tres xeracións: pais, fillos e netos. Reflectir non é dar fe, pois aínda está sen inventar o espello inmaculado; pero unha aproximación, si.

Só pretendo facer unha caricatura; iso que vaia por diante.

Avós: Naceron nunha monarquía oligárquica, e criáronse nela. As escolas eran de a ferrado, e non sempre de trigo. O cura ofrendaba de cu para os fregueses; e cando lles daba a cara, facíao subido a un púlpito en forma de globo aerostático. O léxico descansaba en dúas verbas: ¡Si, señor! Casábanse xeralmente por esculca. Ían facer o servizo militar sempre e cando non fosen fillos dun terratenente que pagase a cota, directamente ou por medio dunha aseguradora. De ir ás guerras de África, volvían cunha sífilis contaxiosa e secreta que derreaba o seu matrimonio. A metade das vacas eran de cabana; e ás casas libres de foros chamábanlles a Casa Grande.

Fillos: Unha boa parte deles criáronse envoltos na bandeira tricolor, pero deseguida os pasaron ás sabas roxigualda, dúas franxas de sangue, unha polos roxos e a outra polos azuis; no medio, a ictericia, o marelo da pobreza. O que non volveu mutilado, veu aterrorizado. Detivérase o progreso, e houbo que emigrar de novo, aínda que esta vez algo máis cerca, pasando frío e collendo frieiras por Europa arriba. Moitos dos fillos da segunda xeración criáronse cos avós, mimados pero non escarmentados. Os casamentos fixéronse con pompa, pero tamén con vaidade; ¡roupas do comercio, flores do comercio, e torta xeada! Non foron de lúa de mel á lúa…, porque non tiñan influenzas na NASA!

Netos: ¡Moitas becas e poucos estímulos, pouco sacrificio! Os pais, ou non sabían, ou estaban ausentes para axudarlles nos deberes, para ensinárlle-los deberes. Tan pronto lles saíu a barba dedicáronse a face-lo amor e non a guerra. Falloulles o pote das papas, e criáronse con sándwichs; por ende, fofos! O seu exercicio foi de ximnasio, co aire viciado. Como os pais estaban ausentes, fose na emigración ou nunha oficina, afastados do fogar, non aprenderon a dicir papá e mamá, senón, papi e mami. Os profesores colléronlles medo, e pasaban as horas lectivas ollando no seu reloxo de pulso en espera do timbre de saída. Con iso de que se pagaba o paro, e se herdaba o piso, e se comía do fogón familiar, nin corrían présa as oposicións nin era preciso esmerarse, fose no estudio ou no traballo…

¡Alto aí, que isto son filípicas, esperpentos, monstros goyescos! ¡Oxalá! Pero en todo caso, xa que as crises son convalecencias, coido que non estaría de máis toma-los reconstituíntes, e…, reflexionar! Non busquemos responsabilidades, que son xenéricas, e non só dos pais. Como dixo Ortega: “Yo soy yo y mis circunstancias”. ¡Iso, botémoslle a culpa ás circunstancias! E perdón polas molestias, que non é grato menta-la forca na casa do aforcado.

Xosé María Gómez Vilabella

24 noviembre, 2009

I Encontro de Dinamizadores do Mundo Rural.


O sábado, 21 de novembro tivo lugar no Museo Etnográfico da Capela o Primeiro Encontro de Dinamizadores do Mundo Rural, organizado pola Universidade Rural do Eume e Universidade Rural Galega.
O título que tiña o encontro era:

"Fendas, de Luz e de Sombras, das Intervencións no Mundo Rural"

Fomos recibidos e presentados por Ramiro do GDR Ancares, e por Secundino director do Museo Etnográfico da Capela

Os obxectivos do Encontro eran:
- Compartir análises feitos por xente que vive e/ou traballa a prol do mundo rural.
- Achegar fachos de luz e ánimo para as nosas actuacións.
- Colaborar na consolidación e visibilidade da Universidade Rural Galega.

PROVOCARON O DEBATE QUE COMPARTIMOS TODOS:
- Fendas na cultura (motivou Alfonso Blanco Torrado da Asociación Cultural XERMOLOS)
- Fendas no social (Anxo da Universidade Rural EUROEUME).
- Fendas na economía (Carlos Figueroa).
- Fendas no medio ambiente (motivou Xosé María García Villaverde, Secretario Xeral de VERDEGAIA).

Non imos dicir, reproducir aquí o que alí se comentou ao longo de catro horas, para tratar os catro puntos anteriores. Expoñemos simplemente o que puidemos ver ou observar FENDAS DE LUCES nas diversas intervencións:

Primeiras intervencións :
Sorpréndennos os intentos da volta ao mundo rural dada a situación de desprestixio e desvalorización en que vive o campo.
.- Pequenas recuperacións do textil, cultivos e produtos tradicionais, consumo responsable.
.- Difícil entendemento entre o mundo da xuventude e, o mundo dos avós posuídores e transmisores de valores e, saberes non escritos.

Luces na Cultura:
- Hai certa tensión no mundo do campo, polo tanto hai vida e esperanza.
- O mundo rural é un Patrimonio de sabedores.
- Temos que recuperar o noso, o propio e provocar unha revolución de valores.
- Os avós non representan o pasado que si o representan sen dúbida, pero sobre todo, teñen coñecemetos que nos poden servir para o futuro, non os podemos deixar, non debemos prescindir deles.
- Hai ideas positivas, mais...

Luces no Social:
- Coñecementos profundos que conserva o mundo rural que non están escritos.
- Temos que ser capaces de xestionar o noso medio.
- Temos que aprender do pasado.
- Recuperemos a liberdade.
- Os avances son positivos, están ben, pero...

Luces na economía:
- Creemos, fomentemos o asociacionismo, valores tan tradicionais na nosa sociedade rural. Onde vai a socialización que había no campo, a pesar do individualismo?
- Recuperemos a relación social que houbo no mundo rural.
- Proxectemos o campo.

Luces no medio ambiente :
- Necesidade dun entendemento entre o ecoloxismo e a vida rural.
- Valoramos a biodiversidade, valoramos a diversidade.
- Procuremos intervir pouco, o imprescindible co petróleo e os seus derivados no campo.
- Necesidade de volver ao rural debido a escaseza de alimentos que vai sufir o mundo.
- A solución ten que vir desde dentro, desde nós mesmos.

VALOREMOS O MUNDO RURAL EN TODAS AS SÚAS VERTENTES.

Participaron neste Iº Encontro de Dinamizadores do Mundo Rural:
Representante do GDR Ancares, Director do Museo da Capela, Centro de Recuperación da Cultura Popular do Castelo de Sobroso, “Cambadela” Loita Tradicional galega, socias e socios de Verdegaia, Proxecto Amorodo, Caritas, AGROSERA, O Sr. Concelleiro de cultura da Capela, EIRADO, Coop. De Consumidores, socios da Asoc. Xermolos, PANXEA, O PETO, socios de Véspera de Nada. Por unha Galicia sen petróleo, U. Rural do Eume, Un canteiro, representando á Asoc. de Artesáns do Eume, Presidenta da Coop.de Produtores da Capela, representantes de Preescolar na Casa, Colectivo Pedagóxico Estiño, Asociación de Consumidores, María traballadora do Museo, socias e socios de Amigos do Patrimonio de Castro Verde, Paula socia e traballadora da U.R.G e outros socios da U.R.G. En total participamos unhas corenta persoas.

Pola tarde:

Visita ó Museo Etnográfico da Capela.

Este museo é un exemplo do que vimos de dicir. Grazas a Secundino ,o seu presidente polas explicacións, grazas por recoller todo este saber que, supoñemos que ti fuches un dos promotores.
Ali puidemos ver na finca - casa do pazo, o que foi a vida tradicional das nosas aldeas galegas, con salas de apeiros desde unha fragua, forxa, pasando pla conservación de canastros, hórreos, serras, carros e todos os apeiros de labranza, no exterior, no interior da casa: cociña, cuarto, sala de exposición de carpanteiros, zoqueiros, xastre, teares ...ata todo tipo de uteis da e para a casa.
Cando teremos algo parecido no noso Castro Verde?

Saúde e Terra.
Manolo Muñiz
(Asoc. Amigos do Patrimonio de Castroverde)


Baldo Pestana, el lucense que retrató a García Márquez y a Pablo Neruda


A punto de cumplir 92 años, este fotógrafo de prensa, antes que dibujante y pintor, emigró con 4 años a Argentina y tras su estadía en Perú y Francia regresó en los 90

En diciembre cumplirá 92 años y no ha perdido un ápice de su interlocución diaria con el arte. Baldomero Pestana Baldo (Pena, 1918) es uno de tantos emigrantes gallegos que un día se vieron obligados a dejar Galicia. Aferrado a las únicas manos de su madre, con solo cuatro años salió de la aldea castroverdense de Pozos para reencontrarse al otro lado del océano con otros tres hermanos que vivían en Buenos Aires.

Autor: Carlos Vázquez
Fecha de publicación na VOZ DE GALICIA: 22/11/2009

Ver máis AQUÍ


20 noviembre, 2009

A gastronomía dun dos nosos concellos irmandados










20 años de Cecilio

O Mesón do Labrador do noso amigo D. Cecilio Lera, en Castroverde de Campos, celebra as suas Xornadas da Caza, unha referenza da cociña terracampiña

13.11.09

EL NORTE DE CASTILLA.es
JAVIER PÉREZ ANDRÉS

"COCINA DE SIEMPRE
Cecilio Lera ha demostrado que un restaurante en Tierra de Campos, en pleno medio rural, tiene razón de ser. El tiempo le ha dado la razón con creces, pues hoy El Labrador es una referencia de la cocina terracampina en el mapa gastronómico nacional. La semana pasada anunciaba el contenido del menú que permanecerá hasta finales de este mes en el mesón, que incluye pimientos arboleda, setas de cardo guisadas, carpaccio de boletos, escabeche de codorniz y conejo, y caldito de cocido con senderuelas y relleno de tocino.
...................................
.........................."
(ver máis)

19 noviembre, 2009

ACTIVIDADES NOVEMBRO E DECEMBRO 2009

NOVEMBRO
DÍA 21 DE NOVEMBRO,
SÁBADO. COMUNICAR A ASISTENCIA ANTES DO MARTES, DÍA 17

U.R.G. (UNIVERSIDADE RURAL GALEGA)
I Encontro de Dinamizadores do Mundo Rural.
"Fendas, de Luz e de Sombras, das Intervencións no Mundo Rural"

DECEMBRO
DÍA 1 de DECEMBRO,
MARTES, AS 21:00h.
NO SALÓN DE PLENOS DE CASTROVERDE
ASOC. TERRAS DE LUGO
Estimado membro da Xunta Directiva da Asociación Terras de Lugo, o motivo do presente correo e informar das datas das charlas que terán lugar nos concellos do ámbito xeográfico do GDR – 4 con motivo da presentación á poboación en xeral do funcionamento e os modos de participación na asociación, así como da convocatoria de Axudas do PLAN LEADER 2007 – 2013.
Pregarvos tamén, que lles deades a maior difusión posible.
Datas charlas:
•O Corgo: Centro Sociocultural de O Corgo, 17/11/2009 as 21:00 horas.
•Guntín: Casa da Cultura de Guntín, 19/11/2009 as 21:00 horas.
•Outeiro de Rei: Casa da Cultura de Outeiro de Rei, 24/11/2009 as 21:00 horas.
•Rábade: Centro Sociocultural de Rábade, 27/11/2009 as 21:00 horas.
Castroverde: Salón de Plenos de Castroverde, 01/12/2009 as 21:00 horas.
•Friol: Centro Sociocultural de Friol, 03/12/2009 as 21:00 horas.

DIA 20 DE DECEMBRO,
DOMINGO.

O ROTEIRO DO MES DE DECEMBRO CORRESPONDÍALLE O SÁBADO, DÍA 12, CAMBÍAMOLO PARA O DÍA 20: A Asoc. ADEGA vai facer un roteiro polo Camiño Primitivo desde Castroverde a Lugo, e pedíronnos que os acompañemos. Animo a todos a que participemos.

ROTEIRO POLA VÍA XIX (14-11-09)

Diante da Igrexa de Uriz

BREVE RESUME DO ROTEIRO

DESDE ARXIMIL (O Corgo) ATA TÓRDEA (Castroverde)

O sábado, día 14, do mes de Santos ou San Martiño tivo lugar o roteiro desde Arximil, como diciamos ao comenzo ata Tórdea. Saímos arredor das 10:00 h. de Arximil, visitando a igrexa, visita á fermosa ponte de Galiñeiros, ao seu carón xuntan augas o río Chamoso que nace nos regos de Pena e Bolaño en Castroverde e, o río Racamonde, da Pallota ou Romeán, (chamado, polo menos con eses nomes, segundo os lugares) que, nace tamén en terras de Castroverde nos regos de Francelos, Córneas e/ou A Meda. Seguimos camiñando paralelo ao Agger (Camiño alombado construído con pedra e especie de barro, ao estilo das calzadas romanas, cunha anchura aproximada de 12 mestros e altua dun metro, hoxe cubertos de arboredo, silvas e toxos) (Vía Romana, neste caso, XIX), cerca de Adai puidemos ver un dos primeiros restos, mais iamos encontrar máis ao longo do percorrido, xa nos explicaban o Sr. Colmenero e a súa dona, Sra. Covagonga, desde este primeiro momento e, aos que damos as grazas por ternos acompañado un día máis nas nosas viaxes e roteiros, comentándonos que se fose noutro país estes restos de vías estarían protexidos e, totalmente recuperados. En Adai, breve parada para comer un taco e, de seguido baixamos ás aceas de Adai e, desde aquí á Capela das Virtudes que xunto coa fonte foi e segue a ser un lugar de peregrinación. Lugar este, sen dúbida, cristianizado, con lendas, lugar de curacións de enfermidades da vista, da pel, etc.; frente a esta capela hai moi ben conservado o segundo resto de Agger que, faciamos antes referencia, animábanos o Sr. Colmenero a falar cos propietarios e proceder á súa limpeza. Desde aquí a Campelo, mais antes, voltamos a ver restos doutro Agger, e por arredores de Campelo volvemos ver restos ben conservados do Agger. Desde aquí a Fonteita e Chavín, que conserva a igrexa con sabor románico, aínda que só conserve unha ábsida e, finalmente Tórdea, un mini museo, como alguén o ten descrito. O Sr. Colmenero explicou toda a simboloxía deste santuario, cos seus restos prerrománicos, románicos, medievais e séculos XV –XVI, que lástima de sepultura pegada á igrexa e poste do tendido eléctrico que afean a súa contorna. Facemos votos para que isto se chegue a solucionar. Os miliarios que están dentro e fóra da igrexa indican a importancia deste lugar, pero non só na igrexa, senón que varias casas conservan diferentes restos, miliarios e outras simboloxías e, nos arredores de Tórdea, temos restos de minas romanas, no lugar da Fonte da Torre. Novamente, o Sr. Colmenero, anímanos a sacar eses feísmos e que os miliarios os recuperemos para ou ao carón do fermoso carballo de Tórdea. Aquí rematamos o percorrido, mais de volta á vila de Castroverde e, xa fora da Vía XIX fixemos unha pequena parada, noutra igrexa ben fermosa, igrexa de Uriz que ten un encanto especial tamén, tanto polo seu conxunto arquitectónico como pola súa fermosa pía bautismal.

Pola tarde Asemblea Ordinaria onde tratamos diversos temas relacionados coa marcha da asociación, con diversos debates que aquí non imos expoñer, relacionados con actividades realizadas e actividades do vindeiro ano.
O principal punto era a elección de Xunta Directiva, onde se animaba a socios e socias a presentar candidatura, mais como vén ocorrendo en case todas as asociacións, os candidatos escasean, chegados a este punto, quen isto escribe, dicía que se tiña que renovar a metade da Xunta Directiva, a renovación non foi moita, mais quedou formanda polos seguintes membros.

-Presidente : MANUEL MUÑIZ BESTEIRO

-Vicepresidente : MANUEL GÓMEZ ARROJO

-Secretario : JOSÉ YÁÑEZ BASANTA

-Vicesecretaria: MARINA SEIJAS CARBALLEDO

-Tesoureiro : PEDRO GONZÁLEZ TORRES


Vogais:


-CARME GARCÍA SAL

-ENRIQUE LUIS GONZÁLEZ RIOBÓ

-PABLO CASTEDO LENCE
-FRANCISCO PESTANA DÍAZ

-FELIPE ARIAS VILA

-SABINO BESTEIRO TRASHORRAS


A renovación, non sei se foi do 50%, mais aledámonos de que entraran dúas mulleres e, algunha renovación si que houbo.

A día 15, do mes de Santos de 2009.

Saúdos, Saúde e Terra.

Manolo Muñiz

17 noviembre, 2009

ASOCIACIÓN TERRAS DE LUGO

Charlas informativas sobre o Programa LEADER 2007 - 2013

Con motivo da presentación á poboación en xeral do funcionamento e os modos de participación na asociación, así como da convocatoria de Axudas do Plan LEADER 2007 - 2013, o equipo técnico da Asociación Terras de Lugo informará nos distintos concellos do territorio nas seguintes fechas e dias:


- O Corgo: Centro Sociocultural de O Corgo, 17/11/2009 as 21:00 horas.

- Guntín: Casa da Cultura de Guntín, 19/11/2009 as 21:00 horas.

- Outeiro de Rei: Casa da Cultura de Outeiro de Rei, 24/11/2009 as 21:00 horas.

- Rábade: Centro Sociocultural de Rábade, 27/11/2009 as 21:00 horas.

- Castroverde: Salón de Plenos de Castroverde, 01/12/2009 as 21:00 horas.

- Friol: Centro Sociocultural de Friol, 03/12/2009 as 21:00 horas.


Historias intra da Bisbarra

Os suevos de Bergland
Vista parcial do outro Bergland, en Solden, Austria, terra de orixe do nosos suevos.

Comecemos polas partillas, por ese desgarro vital, por ese mal necesario que pon a cada quen en situación fundacional; é un chanzo que invita a subir, unha bifurcación de camiños, un acicate para progresar, que non sempre se cumpre, que non sempre se quere cumprir, pero, ¡é lei de vida!
O vello Gome procedía do Burón, que daquela era, e chamábase, Burg, pois así lle puxeron aqueles suevos designando unha torre, por entón xa abandonada, que a fixeran os romanos para protexer a súa vía, aquela que unía o Lucus Augusti coa Gigia asturicense. Romanos naquela contorna só quedaba un vilar deles aló arriba, de par da Fons Sacrata; os da mesma, ignorando o xermano daqueles suevos, non entenderon iso de Burg, castelo, fortaleza, así que lles pareceu que, por asentarse aqueles suevos aló abaixo, nunha especie de burato, o tal “Burg” debía traducirse por Burón. ¡As consecuencias daquela confusión de linguas iniciada na torre de Babel, que seguirá polos séculos dos séculos, cando tan doado, tan xeitoso e tan musical era aquel galego da Galilea!

O pai de Gome chamábase, e era, Eberardo, ebar + hard, Príncipe Valente. Eberardo chegara ao Burg da Fons Sacrata no ano 410, polo calendario daqueles romanos, para entón xa adscritos ao cristianismo dun tal Sanct Iago, outro galego da Galilea. Asentouse naquel lugar co seu gando, atido ao foedus que pactaran suevos e romanos: ¡Un terzo da Gallaecia, pero limitándose ás terras despoboadas, ou abandonadas! Tiña de prole os seguintes: Andulfo, o Lobo, que era un gran cazador, e de casado quedouse no burg de seu pai, como tal primoxénito. Despois viña Gome, do que falaremos engorde; e unhas cantas fillas, tan machotas elas, tan walquirias, que ningún suevo as quixo por esposas, pero fóronlle de gran utilidade a seu irmán encargándoselle da facenda miúda.

Casado o tal Gome, e como o casado casa quere, deulle Eberardo un capitaliño en reses de todo tipo, maiormente vacún, e coa mesma despedíronse, esperanzados en que volverían a verse, ¡Aufwiedersehen!, pero…, ¡a glaucoma do Eberardo, á forza de chorar polo fillo ausente, agravouse, así que tan só o puido palpar e abrazar nunha ocasión na que volveu para informar a seu pai da sorte que tivera encontrando desértico o asentamento dos caranicum, que se foran, todos eles, absolutamente todos, para a urbe principal, para o Lucus Augusti, hipnotizados pola boa vida que se daban aqueles lucenses, e ignorando, ¡daquela, pero despois, co seu Caranicum repoboado polos suevos, tarde piaches!, que é preferible ser cabeza de rato que rabo de xato.

Á terra dos caranicum aquel Gome deu en chamarlle Caraño, e alí se asentou, comezando a proliferar coa súa meirega, Adelheid, á que hoxe chamaríamos Adelaida, querendo significar que era de condición, de condición e de aspecto ou familia, nobre. Primeiro xeraron outra walquiria, que se parecía un montón ás súas tías, maiormente no de atravesada, pero deu cun submiso e houbo casoiro; esta filla, chamada Olga, que vén a ser o contrario de “folga”, polo seu dinamismo, que xa saíu da matriz de súa nai berrando e pateando, foi a führer da casa paterna, a condutora, a mandona, así que se quedou nela de morgada, desprazando aos seguintes, que tiveron que busca-la vida por onde puideron, por onde atoparon baleiros para o seu asentamento.
Á segunda filla puxéronlle Cadegunda, que vén a significar que a segunda parecíase á primeira, pero resultou algo máis pacífica. Casou cun mozo que fora encargado dunha villae romana, e por tanto sabía dirixi-las labranzas. Decruaron un bo cacho do Val do Eo, e dedicáronse a sementar millo para mellor alimentar o seu gando; de aí que lle puxeran Milleirós ao seu territorio. ¡Todo a millo miúdo, que daquela non se coñecía o outro, o americano!

O terceiro, ¡por fin!, saíu varón, pero a morgadía xa estaba outorgada, así que tivo que buscarse os pastos por onde Deus lle deu a entender. De casado coa filla dun tal Hermunde, un home moi pío, un auténtico druída, con capela e todo, por consello daquel sabio ocuparon unhas xunqueiras abandonadas, que tiñan de cabeceira un castro e non quedaban lonxe da Vila de Cirio. Ciro fora o conquistador do Mons Medullius, e Roma asignáralle as terras da súa aba, que por deformación fonética a xente chegou a confundir o seu nome co que se lle daba a unha vela grande das de cera das abellas. Este terceiro, do que non se lembra o seu nome pois resultou máis coñecido polo feito da gran casa que construíu na xunqueira, -unha xunqueira para os suevos era un Rois-, así que deron en chamarlle Neuhaussen, ¡o da Casa Nova! Este home tamén casou cunha meirega, do lugar de Rielo, e tanto lles gustaba aos seus fillos aquel nome que o tomaron por apelido seu, e así lles quedou, definitivo.

Ao cuarto, ao benxamín, preferiron non poñerlle nome para que seguise e conservase o de seu pai, o daquel Gome, así que deron en chamarlle, Gómez, que significa, o fillo de Gome. O pai encamiñouno á clerecía, pois quería que fose sacerdote de Odín, pero aquel rapaz saíu un mozo vergalludo, que non parou ata casar cunha tal Estrela, Stella en latín, que era filla do centurión do Castrum de Vallis Viridis, en Bolannio, unha fortaleza que tiñan os romanos para protexe-la Vía de Asturias. Aquel Centurión, como bo romano, era máis suave e máis rastreiro cás cobras, así que lle propuxo ao Gómez facilitarlle cen escravos se decidía asentarse no Monte dos Cubeiros, daquela Mons Cuperio.

-¿Ursache, mein Schwiegervater?

Pero o outro, que non tiña, ou non atopaba unha contestación axeitada aos seus plan, quedouse calado, petrificado. Gómez insistiulle:

-¿Por qué, por qué o dis, querido sogro, querido so! ogro? ¡Non pretendo que sexas tan franco coma os francos, pero si máis explícito cós kalaicoes, vulgo ostrymnios!
-Rapaz, xa que insistes… Ese lugar, esa bocarribeira, ese acceso noroeste da serra do Miradoiro, está libre en canto terra agrícola, ¡que para iso che proporciono os cen escravos, pero…, ten anacoretas!

-¿Druídas?

-¡Non exactamente! Son cristiáns evanxelizados por aquel Iacobus, pero con tendencias panteístas. Sosteñen que, suposto que Deus é o fautor do mundo, das cousas deste mundo, montes e ríos, animais e árbores, ceo e terra, todas esas cousas son de Deus, son parte esencial de Deus, e xa que El as criou, xa que as animou, vere dignum et iustum est, equum et salutáre, adoralas! Así, entregados á natureza, esquécense da súa propia, tal e tanto que nin se casan, mais, ¡per Iupiter!, que temo un desbordamento seu, da súa vitalidade; que tódolos deuses nos libren de que lles dea por vir aos meus dominios en busca de sabinas, pois en tal caso a súa proliferación, o seu mestizaxe, vai ser de antoloxía, que ata teremos que evacuar medio Lucus para deixárlle-lo sitio! ¿Faste cargo?
-Fago, meu caro Schwiegervater, que así, se a túa filla e mais eu repoboamos ese Mons Cuperio, os anacoretas irán a polas túas netas, pero non a polas túas mulleres! ¡Grazas, amigo!

O suevo non estaba conforme, pero a filla do Centurión, si, e como daquela xa mandaban as mulleres, acabou cedendo, claudicando, tanto ou máis có Claudio romano! Colleu a súa herdanza, e botou man do cabalo para ir diante, para enfrontarse aos eremitas de presentarse problemas ocupacionais. Pero non os houbo. De chegado á Valga do Santo Estevo, polas praderías do Azúmara arriba, conferenciou co Vigairo dos eremitas chegando á conclusión de que era unha boa simbiose: Os anacoretas orarían e os suevos laborarían. ¡Ora et labora!, sería o lábaro da nova comunidade. Pero faltaba un detalle, o nome daquel couto, pois os ermitáns non llo deran, ¡que era tanto como darlle un nome ao Señor, ao Señor de Tódolos Nomes!

Dixo Gómez:
-Queridos irmáns: Isto, esta bocarribeira, é a entrada aos cubos do monte…, coa particularidade de que aí arriba, onde eu faga o meu asentamento, esas terras medio montesías, aínda que suaves, daranme a mellor vista desta Veiga do Azúmara. Con isto visto e sabido, nada mellor, nada máis expresivo, que poñerlle, Berg Land, e como os xermanos adoitamos aglutina-las verbas, quedará, definitivamente, polos séculos dos séculos, o topónimo de Bergland!
-Por nós, admitido, -contestoulle o Vigairo-, pero non te fagas ilusións pois o mundo romanizado tende á simplificación, e chegará o día en que abreviarán iso, quedándose en “Berlán”, que tampouco soa mal, pero perderase a Memoria Histórica.
Ao suevo, que era un pragmático, que se perdese a súa historia importáballe menos que a beleza do seu berg, con aquelas pastadeiras, que non as había mellores nas veigas do Rhin, das que procedían os seus entregos. A partir daquel intre, aquel Gómez e maila súa xente dedicáronse a decrua-las terras inherentes, comezando por elevarlles os correspondentes paredóns das sellas ás tres fontes do seu asentamento, a Fontiña, a Fonte Grande, e mailo Rego de Bergland, pois nunca suevo houbo que non comezase por adora-las fontes. Isto dos mananciais foi o seu tesouro máis prezado, que sen fontes, por moito que lles regalasen un terzo do país, nunca houbesen repoboado aquela Gallaecia anárquica dos romanos, da que o único que lles importaba era a súa requisa dos minerais, do trigo e do viño, desprezando o resto da xente e da campía. Como no pecado vai a penitencia, ¡sempre!, agora, polo século XXI arriba, aquela muralla que nos obrigaron a facerlles para acubillar as súas rapinas, sérvenos de caldo de cultivo para que nos visiten os turistas, entre outros, os descendentes da loba capitolina.

Aquí comeza a historia do noso Bergland, que non se perdeu de todo pois pasou das lareiras aos ordenadores, instrumentándome a min, que fago de ponte elemental, instrumental, e a moita honra! ¡Pola Patria fago o que sexa, que xa estou afeito!


oOo

Mentres construían a súa casiña, de pedra da canteira do Carballo do Val, e de lousa da Mouriña, con vigas da Regueira, os Gómez de Bergland, cos seus servidores, montaron unhas tendas de peles na Carballeira Grande. Non eran moi confortables que digamos, pero aqueles carballos abeiraban do Norte, que xa é moito. Collámolos nunha das súas conversas da lareira, onde a Stella do Vallis Viridis lle dicía ao seu marido:

-Marido, ¡que leda me tés por traerme ao teu Bergland! Se algo queda daquel paraíso do que nos fala a Biblia, este é o lugar, o seu emprazamento…

-¿Gústache olla-lo río, o Azúmara? Daquela, cando chegue o verán, voute levar para que te deas un baño a corpo enteiro, pero…, ¿e se te ven os anacoretas desa Valga do Santo Estevo? Teu pai díxome que non hai anacoreta que non sexa tentado da carne, maiormente da carne!
-Meu pai é un romano, e por tanto, un inquisidor. ¡Contigo ao meu lado, nada vou temer! Por se lles tes medo, podemos levar connosco ese cento de escravos…

-¡Non tal, que sería peor o remedio cá enfermidade! O que levarei será un toldo de peles, e póñoas en catro varas polo lado da Valga do Santo Estevo…, para evitar que se…, que se alporicen!

-¡Estás en todo, meu ceo!

-O meu ceo só ten unha estrela, ti, e cómpreme evitar o teu eclipse. ¡Deus, cómo brillas na miña noite montesía, canto de feliz me fas! O malo é que fuches remisa en parir…
-Xa che din dous, e agora secáronseme as regras.
-Eu quería doce; quería doce para fundar doce tribos, igual que fixo Israel.

-¡Xa! ¡E se non tes para darlles, que emigren! Pois as de saber que os tempos aínda non son chegados, que me dixo meu pai que os trirremes romanos non se atreveron a pasar da Fisterra. Din os augures que, andando os séculos, xurdirá un galego, ¡outro aventureiro!, capaz de reencontrarse con aqueles irmáns separados pola fractura da Atlántida; pero, iso, para cando? No ínterim temos que conformarnos co mundo romano, e xa non é pouco que vos concedesen un terzo, que non todos teñen, nin terán, outra tanta herdanza!

Nunca roñaban, e iso que eran de dúas razas; o de tronzarse os matrimonios foi un invento das xeracións cómodas, das acomodadas. Comezaba a primavera, e coa primavera todo renace, todo empeza. Pero había que darse présa coas decrúas, paralizando incluso as obras do fogar, pois a natureza non agarda pola xente, e as estacións son curtas, maiormente para poñer en produción aquelas superficies que tantos anos levaban dedicadas á deusa Silvana. Os herbívoros estaban ledos: aínda quedaban hedras nos carballos, pero xa medraba a herba tenriña nos claros do bosque; e logo que se aproximaba a época do apareamento de moitas especies. O malo, o penoso, era para os humanos, que tiñan que traballar desde o orto ao ocaso, tronzando con aquelas serras de aire que tanto aire precisaban para darlles o recorrido necesario, e arrincando seguidamente as raíces da árbore caída cunhas petas de ferro herdadas dos romanos, que as facían tan pesadas porque eles non as utilizaban, e os escravos…, ¡para iso son escravos, que canto máis derreados menos protestan! Coa cerna daquelas árbores os artesáns ían elaborar arados de madeira, con punta de ferro, outro invento daqueles romanos, tan inventeiros eles que todo o discorrían con tal de que lles fixesen o traballo ao seu xeito. Pero os suevos, que viñan afeitos a sacarlle rendemento ao gando, que non ao persoal, pola súa parte inventaran o xugo e mailas loras, así que era cousa de manter ben as vacas para arar con elas os campos despexados.

Aínda sen lousar, tanto a casa coma os seus alpendres, pero coas cortiñas aradas e gradadas, o suevo Gómez foise co carro á de seu pai para proverse de coles, repolos, cenorias, allos, cebolas e demais verduras de horta. Desde que remataron o seu plantío convocou na carballeira grande a tódolos escravos, homes e mulleres, e díxolles:
-Vouvos comunicar a gran decisión da miña vida: Convenceume o vigairo deses eremitas da Valga do Santo Estevo para que me bautice, para que me incorpore á Igrexa de Cristo, así que estades invitados á cerimonia, que terá lugar mañá mesmo, aquí mesmo, na Fonte Grande deste lugar de Bergland. Daquela, como cristián, non podo, non debo, admitir a escravitude, así que, ¡atendede!

Vou delimitar con estacas os termos, as lindes, das terras que me reservo, e co resto farei grandes parcelas para todo aquel que as queira traballar. O noso limes só terá por confines aquelas terras que estean ocupadas polos romanos. Pero calade, que non estou aquí para recibir os vosos aplausos, senón para agradar ao Señor Xesús. Prosigo:

Aquel que se queira quedar comigo, á miña sombra, ao meu amparo, ese tal, sen prexuízo de recibir o seu lote de terras, considerareino criado, e terá a súa recompensa, sexa en denarios ou en especie. ¿Non hai preguntas?

Si que as houbo, sendo o primeiro en falar un tal Adrao:

-Vostede, polo que entendo, está creando a freguesía do Monte Cupeiro, ¿non si?

-¡Efectivamente! E ti quedas proclamado Comendador dos eremitas. Estableceremos un conventus nun punto central, con xurisdición propia, cárcere, picota, e todo iso. A única conditio sine qua non que me impuxeron eses frailucos é a de que se reservan o dereito de pernada, séxase, a prima noctis das vosas mozas. ¡Con todo ser moito, coido que peor será continuar de escravos! ¿Aceptades?

As que máis aplaudiron foron as mozas, precisamente elas, que xa lles tiñan posto o ollo aos eremitas, uns homes barís e ben mantidos. ¡Así naceu Bergland, e a partir de Bergland, a parroquia do actual Montecubeiro! ¿Que cómo o sei? ¡Vantaxes de ter avós!

Xosé María Gómez Vilabella

14 noviembre, 2009

Sala de exposicións do Museo Provincial



EXPOSICIÓN:
Ás portas de Rinlo,
fotografías de Fernando Páez

Inauguración e presentación do catálogo:
xoves, 12 de novembro, ás 20:00 horas,
Refectorio do Museo Provincial de Lugo

(Do 12 ao 29 de novembro de 2009)
__________
Horario

Luns a venres: 10:30 a 14 e de 16:30 a 20:30 h.
Sábados: 10:30 a 14 e de 16:30 a 20 h.
Domingos e festivos: 11 a 14 h.
Entrada gratuíta

Museo Provincial de Lugo
Praza da Soidade s/n
27001 Lugo
Tfno.: 982 242112
info@museolugo.org
__________

“Ás portas de Rinlo” forma parte da iniciativa cidadá “A prol de Rinlo BIC” que promove a difusión, defensa, e conservación dos valores patrimoniais de Rinlo e a súa declaración como Ben de Interese Cultural de Galicia (BIC) na categoría de Lugar Etnográfico.
O catálogo da exposición que publica a Área de Cultura da Deputación de Lugo reúne cincuenta imaxes tomadas por Fernando Paéz os primeiros meses do 2009. Estas fotografías documentan a paisaxe de Rinlo mediante un estudo minucioso das xentes, das casas e do medio buscando unha xenuina comprensión dos códigos estéticos. O fin último é mostrar a beleza do vernáculo e da paisaxe histórica reclamando actuacións que respecten a memoria e manteñan viva a identidade local dos nosos núcleos tradicionais.
Carlota Eiros
Arquitecta

Enlaces de interese:
:
1120_FOLLETO_INFORMATIVO_Ás portas de Rinlo.pdf
1120_INVITACIÓN_Ás_portas_de_Rinlo.pdf

Miscelánea

A Espalladoira / as espalladoiras


De onte a hoxe

En canto á Espalladoira eu faríalle un canto con música enxebre, acaso unha muiñeira, -que por algo as “muiñeiras” son/eran aquelas rapazas da eira que se poñían a moer unha vez espallada a palla e cribado o trigo, -que ben o merece na celebración dos seus 25 anos de fecunda actividade, pero…, ¡non sei compoñer música! Haberá que falar con Cándido, ou co seu fillo, que eses si que son artistas, uns virtuosos da música!
Pero hoxe voume quedar no chanzo inferior, no básico, no daquelas rapazas… Moitas e delas aínda viven; están en condicións de darlle ao talle, pero…, entre que os famosos trigais do condado de Flammoso están case todos a pinos, e algún a eucaliptos, e que as máquinas actuais desprezan a palla triturándoa xa sobre a mesmísima leira, perdemos o pracer de velas acanearse!

Os malles resucitaron despois da guerra, mais, ao igual que lle pasou a Lázaro, tempo adiante volveron a morrer. ¿Quen se lembra dos malles, ou mallos? Rapaces que manexades o ordenador, pídovos encarecidamente que comentedes isto con vosos avós pois teño a seguridade de que lles emocionará lembrar e comentarvos aqueles tempos. Os malles, que os teredes visto no Museo Etnográfico de Castroverde… ¿Que non sabedes onde está ese museo? Se mal non me lembro, estaba nun deses colexios antigos, uns edificios moi acolledores, e algún deles incluso modernista. Os malles, digo, facíanse preferiblemente de freixo, unindo a pértega co malluco por medio dunhas correas enlazadas, que se facían xeralmente cos vergallos do cocho, un material elástico e consistente. Manexa-los malles era máis ben cousa de homes, ¡a forza das mulleres adoita estar no cerebro!, que se poñían fronte a fronte, tal e como se fosen saca-los puntos da muiñeira. O ritmo tiña que ser monocorde pero ininterrompido, só perigo de fenderlle a testa ao compañeiro enfrontado. Desgranadas as espigas, entraban en acción as espalladoiras, maiormente para separa-la palla longa da miúda, e de paso evitábase que se escapase algún grao para o palleiro.

Xa coas máquinas, o papel da espalladoira resultaba ampliado porque a palla saía moi ciscada, ¡espallada!, da desgranadora. Espallar si que era cousa das mulleres pois os homes témo-lo talle duro e non valemos para cimbrarnos. ¡Deus, qué pracer ve-la danza daquelas mozas na eira! Pero as moi pillas adoitaban revira-lo mantelo para que lles tapase as pernas nos seus agachamentos… Na foto de aí arriba, a espalladoira, unha moza de hoxe en día, está de calzóns, e xa non é o mesmo!
A malla tiña dúas cousas boas: O trigo, que ía parar á hucha; e logo a chea dos malladores, que se comía sempre, ou case sempre, na casa da malla, ocasión na que a ama non tiña dó da súa despensa, a tal punto que para o sucesivo tería que subirse a un tallo para corta-los touciños.
Hoxe en día, e xa como folclore, temos reproducións patrimoniais daquelas mallas, maiormente das de máquina, en varias parroquias da contorna, pero, sendo iso bo, mellor sería xeneraliza-los cultivos cerealistas para volver a comer pantrigo…, ¡noso!

Nota: Dedícolle esta lembranza á nosa querida Espalladoira, que ben o leva feito separando o trigo da palla, a ciencia da burremia, a arte da vulgaridade, a diversión do tedio…

Xosé María Gómez Vilabella

Equipo Técnico do GDR-4 "Asociación Terras de Lugo"


Datas charlas:

O Corgo: Centro Sociocultural de O Corgo, 17/11/2009 as 21:00 horas.
Guntín: Casa da Cultura de Guntín, 19/11/2009 as 21:00 horas.
Outeiro de Rei: Casa da Cultura de Outeiro de Rei, 24/11/2009 as 21:00 horas.
Rábade: Centro Sociocultural de Rábade, 27/11/2009 as 21:00 horas.
Castroverde: Salón de Plenos do Concello, 01/12/2009 as 21:00 horas.
Friol: Centro Sociocultural de Friol, 03/12/2009 as 21:00 horas.

--
Equipo Técnico do GDR-4 "Asociación Terras de Lugo"
Torre s/n, San Miguel de Orbazai-27297 (Lugo)

Teléfono fixo: 982.22.89.22
Teléfono móbil: 626.01.41.05
Equipo Técnico


09 noviembre, 2009

Miscelánea

FERREIRAS E FERREIROS NA BISBARRA
DE
CASTROVERDE, POL E BALEIRA


Un ferreiro, ¡un romántico!, na Feira de Artesanía de Castroverde.

É unha mágoa que o incansable Clodio González Pérez, que tanto rastrexou, nos arquivos e sobre o propio terreo, para documenta-la súa erudita obra “A Produción Tradicional do Ferro en Galicia: As Grandes Ferrerías da Provincia de Lugo”, non atopase máis fontes que nos eviten este baleiro historiográfico dos tres concellos que teñen por vértice xeodésico o pico do Miradoiro. Porén, ábrenos unha ventá ao citar que os Mazos de San Martiño de Neira de Rei “tamén” se fornecían das minas da parroquia de Pousada; por ende, se Pousada, que inicia a ferrosa Ferradura na súa estrema do Leste, nun punto no que aínda se lle di Serra de Puñago, unha moza orográfica, máis adiante máis vigores terá, tal e como proclaman as súas abundantes e abondosas augas férreas, análise minero-metalúrxico á parte.
Minerais férrico-ferrosos houbo, e segue habendo, por suposto; por indicios, moitos, pero o caso é que tódalas modas, tódolos experimentos, pasan, e hai industrias de forte potencial que xa morren no parto, vaia vostede a saber por qué causas. Os frades de Montecubeiro, no seu coto rico e variado das abas da Ferradura, ferrerías propias tiveron, aínda que, como feudo acoutado, independente, non desen estatísticas delas. ¿Por qué se apagaron? Tanto puido ser por dificultades crecentes de obtención da vea como por esgotamento das leñas, aínda que o máis probable fose pola competencia allea. Na parroquia quedou a lembranza das minas da Eiladrán, arriba de Santadrao, xa explotadas polos romanos, os montes da Ferreira, arriba de Berlán, o lugar do Escouredo, etcétera. A casa da Forxa, en San Cibrao.
Pese a estes baleiros documentais, quedounos a toponimia e algún que outro indicio: A citada extracción de Pousada, a Ferreira de Paderne, as casas da Ferrería en Fonteo, as parroquias do Santo André e de San Martiño de Ferreiros, os Mazos de Fraialde, a casaría do Mazo, (entre Luaces e Montecubeiro), o Mazo de Bastián en Espasande, o da Fraga de Ferreiravella… Amén do mazo que enterraron para mal facer a DP 1611, en Bascuas, hoxe coroado de silvas, cando o debera estar de laurus nobilis. ¡Algún día os do Patrimonio teremos que botarlle un responso!

Apelidos “Ferreiro”, e casas do “Ferreiro”, quédannos en case tódalas parroquias desta bisbarra. Monte do Carboeiro, en Pol; complemento indispensable para as forxas.
Curiosidades: Coa guerra incivil rexurdiron os ferreiros, sendo famoso, entre outros, o de Ver (Caraño), que nos facía arados de vertedoiro sempre e cando se lle levase chatarra. Os fouciños da sega acabaron con cantas limas se conservaban nas casas, daquela da posguerra.

Un pequeno colofón, para que non se nos esqueza definitivamente este artesanado:

Venaqueiros = mineiros, extractores do mineral.
Ferróns = os fundidores, distinto dos ferreiros.
Fundir = calcinar, cocer.
Vea = olixisto, limonita, siderita…

De cada 8 quilos de boa vea obtíñanse 1,7 / 1,8 de ferro, para o que se consumía, entre boa leña de carballo e de castiñeiro, así como carbón de uces, arriba dos 12 quilos de combustible.

Xosé María Gómez Vilabella

CELEBRACIÓN DOS 25 ANOS DE ESPALLADOIRA


Hoxe, domingo, 8 de novembro, tivo lugar un acto máis para celebrar os 25 anos da Asoc. Cultural Espalladoira. É unha ledicia, para calquera concello contar cunha Asociación con esta traxectoria, participou na creación de festivais folk, ten colaborado na recuperación do Camiño Primitivo, organizadora de acto de Reis, do Lume Novo, do Magosto, tan só por citar algún dos actos que lembro, como socio.
Hoxe celebrou un deses actos cun magosto popular, que se celebrou a partir das 12:00 h., no que participaron socios e veciños, acompañados polos grupos musicais; Caivanca e Arrincadeira. Logo tivo lugar un xantar de homenaxe aos socios, xantar ao que foi convidado a Asoc. Amigos do Patrimonio de Castrovede, tamén participaron no xantar, o Sr. Alcalde e a Sra. Concelleira de Cultura.

A festa rematou con música tradicional, coa actuación do grupo A Quenlla, mais ao comenzo actuaron os tres grupos, Caivanca, Arrincadeira e a Quenlla, logo seguiu a Quenlla con interpretación de pezas tradiconais, onde puidemos ver a defensa que este grupo continúa a facer da música, da lingua e do noso patrimonio en xeral. Saúde e longa vida a todos eles e, especialmente á Asoc. Espalladoira, representada por D. Manuel Varela Gorgoso, sr. cura de varias parroquias de Castroverde, a quen dámos desde aquí as grazas por todo o seu traballo.

Saúde e Terra.
Manolo Muñiz

Máis fotos, no lateral "Castroverde en imaxes"

O 14 de Novembro de 2009

MÁIS INFORMACIÓN EN:

http://votoconbotas.trincheradigital.com/?p=4975
http://www.coordinadoraendl.org/entrada.php
http://www.queremosgalego.org/
http://prolinguagalega.org/

06 noviembre, 2009

Primeira sentenza favorable á conservación do PARQUE ROSALÍA de LUGO

Miradoiro e Pérgola do Parque Rosalía de Lugo.
Foto da "Asociación pola defensa do Parque Rosalía"


RECIBIDO DA
"ASOCIACIÓN POLA DEFENSA
DO PARQUE ROSALÍA"

O noso Presidente recibíu o seguinte comunicado da "Asociación pola Defensa do Parque Rosalía", que moi gustosamente facemos público, para coñecemento de todolos socios e público en xeral. As grazas son para a Asociación que tan valentemente loitó na defensa de tan preciado ben.


Desde a Asociación pola defensa do Parque Rosalía, queremos darvos as grazas polo voso apoio que nos permitiu que o pasado mes de setembro, recibísemos a mellor das noticias desde que, fai máis de tres anos e medio, empezamos a nosa actividade para evitar o que case todos sabiamos que era un despropósito e un dos maiores erros urbanísticos que se podían cometer en Lugo.

É para todos unha inmensa alegría podervos enviar copia da sentenza emitida polo Xulgado do Contencioso de Lugo, na que se anula o proxecto de urbanización da unidade de actuación CS-5 (Costas do Parque). Recordarvos que este polémico proxecto está tamén pendente de resolución doutro contencioso, presentado o pasado ano pola Consellería de Cultura.
Nesta actuación contabamos con diversos argumentos para crer que o noso traballo ía en boa dirección, xa que resultaban contrarios ao proxecto o informe emitido pola Consellería de Cultura, o informe da Comisión de Patrimonio, o informe emitido polo perito xudicial, o informe da asesoría xurídica da Xunta, así como o Ministerio de Fomento que tamén indicaba a existencia de perímetros de protección que non foran respectados. A estes informes tamén nos gustaría engadir o sentido común, que non sempre está presente, pero é esta sentenza a que finalmente pon de manifesto a ilegalidade do proxecto.

Agradecervos como sempre a vosa colaboración e o apoio que en todo este tempo expresastes moitas persoas e colectivos que nos destes a seguridade de que, o sentir da maioría de quen vivindo ou non en Lugo, era o de que este proxecto non debía seguir adiante nin tan sequera chegar a este punto.
Este proceso aínda non concluíu e en breve producirase unha nova reunión para intentar chegar a un acordo co promotor, pero con independencia do resultado da mesma, estamos seguros de que entre todos, lograremos conservar un dos lugares máis emblemáticos que ten Lugo e desde o que sempre seguiremos mirando ao Miño.

GRAZAS, un saúdo

Asociación pola defensa do Parque Rosalía

www.parquerosalia.es

+ de 12.500 firmas
A sentenza na prensa: na VOZ DE GALICIA e no PROGRESO

05 noviembre, 2009

Publicado no Especial San Froilán, de El Progreso, o día 6-10-1991


NARRATIVA DE LAREIRA
Por
Xosé María Gómez Vilabella


O Concello de Lugo, concretamente a súa Concellería de Cultura e Turismo, acaba de editar unha antoloxía dalgúns escritores que escribiron sobre as feiras / festas de San Froilán; recollido e presentado polos profesores J. Luís Calvo e Yago Rodríguez Yáñez. Nas páxinas 85 / 86 sae o artigo Narrativa de Lareira, que fora publicado no Especial San Froilán, de El Progreso, o día 6-10-1991 polo noso colaborador.


Face-las mallas era o pecho, o precinto, rotativo, anual, dos afáns labregos. ¿Foi, ou non foi, un bo ano? Esta era a reflexión do paisano, ¡cando o paisano non se desvelaba polo prezo do leite senón pola tulla do pan: centeo, trigo, aveas…! Agora veu a especialización, e quedámonos sen calendas, sen estacións agrícolas.

O San Froilán sempre foi a festa estacional, a da colleita; festa culmen e lúdica. ¿Grazas a Deus que chegamos ata aquí…, e coa malla feita! Leva-la besta, a besta ou a poldra, o mular, o que houbese aquel ano, que non se vendera en Adai, no famoso Trece de setembro… ¡Non se venderan adrede, no cen por cen dos casos, porque nos quedabamos sen pretextos para convence-la muller, a Filomena de cada quen, de que había que ir aló, chovese ou fixese sol, ao San Froilán, para vender ese animal, esa res…; e de paso proverse dos aveños outonais, as loras, as aguilladas, as ferramentas de corte…!

Para os rapaces novos, ou medio novos, se cadra estou falando en chinés; pero será galego, bo galego, galego auténtico, familiar, fogareño, se lles lembro que a volta do San Froilán era celebrada na lareira, a carón das chispeantes estelas de carballo, pelando pataquiñas das novas e quitándolle espiñas ao bacallau que trouxeran de Lugo os avós de cada casa, ¡que para daquela –todo hai que dicilo- os touciños, despois das talladas consumidas polos malladores, xa lle quedaban altos á avoíña, nin subíndose ao mesote!

Coa volta á lareira, os contos. Ante todo, as peripecias do San Froilán: a xente vista e non vista co aquel da aglomeración, o Barrigaverde, o Tragaestopas ardendo, os cochiños eléctricos nos que tanto e tantos aprendemos a turrarnos cos outros choferes… Despois diso, esgotados os temas capitalinos, e coas primeiras chuvias outonías, entre sementeira e paraugas, viñan as tertulias, as narracións, os contos.
¡Canto aprendemos con aqueles contos dos avós, diante daqueles televexos chispeantes, creativos, das brasas! ¿Gramática parda? ¡Desa tamén, pois a vida do home é un cóctel de virtudes e de picardías, de verdades e de fantasías; de contos de lareira, en definitiva! ¿Morreu todo aquilo? ¡Non; non morreu, pero evolucionou! Nalgún aspecto, a peor, porque agora as historias xa non as conta o avó, que era pícaro e ocorrente, como bo galego, pero quería facer de nós boas persoas, persoas íntegras, virtuosas, traballadoras, estudosas; ¡persoas de xeito e de palabra, nunha palabra!

Agora as historias, as consignas, as lavativas cerebrais, cóntanolas a sociedade de consumo…, ¡e non é doado, nin permanente, estar vacinado contra o consumismo, o desenfreo, as fantasías importadas, que foron, que son, narradas, ás veces, por xente doutros intereses, doutras crenzas, doutros estilos de vida!

Polo San Froilán tamén arrea duro a Escola, que entrou en quente no setembro. ¡Deu-los ampare, que ser Mestres, agora que os avós se van a Benidorm en lugar de contarlles contos aos nenos, miúda responsabilidade a que lles toca a eles, aos profesores, ensinar á vez do divino e do humano, da ciencia e mais do arte, da gramática parda e da outra!


01 noviembre, 2009

CONVOCATORIA Á ASEMBLEA DA XUNTA XERAL ORDINARIA DA ASOCIACIÓN “AMIGOS DO PATRIMONIODE CASTROVERDE”

Convócanse ás socias e aos socios, á Asemblea que terá lugar o:
Día: 14 de novembro de 2009
Hora: Ás 17:00 horas, e ás 17:30 horas en primeira e segunda
Convocatoria.
Lugar: No salón de Actos da Casa do Concello, Praza do Concello.

Orde do día
:
1.- Lectura e aprobación, se procede, da acta da sesión anteior.
2.- Informe do presidente:
a) Actividades realizadas no que vai do ano 2009.
b) Informe do estado de contas.
3.- Proposta de actividades e Orzamento, ano 2010.
4.- Renovación da Xunta Directiva, segundo rezan os
Estatutos da Asociación, Capítulo III, artigo 12º.
5.- Rogos e preguntas.

Asdo.: José Yáñez Basanta Asdo.: Manuel Muñiz Besteiro

Secretario e Presidente
En Lugo – Castro Verde, na última semana de outubro de 2009
_____________________________________________

DELEGACIÓN DE VOTO para a Asemblea Ordinaria (14-11-2009)
da asociación Amigos do Patrimonio de Castroverde:


Eu, ......................................................................con D.N.I.,
e con enderezo en:

Delego o meu voto en:
Asdo.:
En, .................a ..........de .......................2009

ROTEIRO, SÁBADO, 14 DE NOVEMBRO



POLA VÍA XIX:
DESDE ARXIMIL OU ADAI ATA TÓRDEA


PERCORRIDO DUNS 10 KM.
Dificultade baixa.


Ás 9:30h. Saída de Castroverde

Ás 10:00 h. En Adai.
Percorrido: Adai, Capela das Virtudes, Campelo, Fonteita, Chavín, Arrubial, Tórdea.
Arredor das 14:00h. Xantar

Agradecemos que nolo comuniquedes antes do ,mércores, día 11 de novembro.

Saúde e Terra.
Manolo Muñiz


Pola tarde:
ASEMBLEA DA XUNTA XERAL ORDINARIA DA ASOCIACIÓN
“AMIGOS DO PATRIMONIODE CASTROVERDE”
Convócanse ás socias e aos socios, á Asemblea que terá lugar o: Día: 14 de novembro de 2009 Hora:
Ás 17:00 horas, e ás 17:30 horas en primeira e segunda
Convocatoria.
Lugar: No salón de Actos da Casa do Concello,
Praza do Concello.

PROXIMAS ACTIVIDADES DA A.C. ARUMES DO CORGO


Estimado socio/a:

Enviámoslle esta carta para comunicarlle as actividades que a A.C. Arumes do Corgo ten previstas ata finais de ano co fin de que participe e anime (naquelas actividades abertas) a todos os seus coñecidos.

EXCURSIÓN A ALLARIZ-CELANOVA (SÁBADO, 7 DE NOVEMBRO DE 2009) Saída ás 7:45 h en fronte do IES A Nosa Señora dos Ollos Grandes (antigo feminino) e ás 8:00 h en fronte do Centro Sociocultural do Corgo. Visita guiada ao mosteiro de Celanova, paseo pola vila e xantar en Allariz, onde poderedes gozar da Feira de Outono e dos numerosos museos da vila ourensá. Prevese o regreso arredor das 22:00 h. O xantar inclúe pinchos de primeiro (empanada, tortilla...), carne (tenreira estofada con guarnición) ou peixe (salmón á plancha) a elixir de segundo, postre, viño da casa e café. Os socios só teñen que pagar 16 € (visita guiada e xantar), mentres que os non socios terán que pagar a maiores o equivalente da cota anual, é dicir, 10 € (ou facerse socios). Existen 55 prazas que se cubrirán por orde de chegada tendo preferencia os socios ante os que non o sexan. AQUELES INTERESADOS EN PARTICIPAR TEÑEN QUE CHAMAR ANTES DO MARTES, 3 DE NOVEMBRO, PARA RESERVAR PRAZA E ELIXIR O 2º PRATO (CARNE OU PEIXE).

VISITA GUIADA Á EXPOSICIÓN “OS PINTORES DE ARTAL. PINTURA ESPAÑOLA DO MUSEO DA HABANA” (MÉRCORES, 25 DE NOVEMBRO DE 2009)
Visita guiada da exposición pictórica na Fundación Caixa Galicia (no fondo da Praza Maior de Lugo). Punto de encontro, en fronte da porta principal ás 20:00 h. Duración aproximada, 40 min.

EXCURSIÓN Á RIBEIRA SACRA, KM 0 (MARTES, 1 DE DECEMBRO DE 2009) Saída ás 9:15 h en fronte do Centro Sociocultural do Corgo. Visita ao Pazo de San Marcos (recepción no salón de actos da Deputación), obradoiro no Centro de Artesanía e Deseño e excursión pola Ribeira Sacra (adega, pequena ruta de sendeirismo...) onde realizaremos o xantar. Chegada aproximada ás 20:30 h. Existen 48 prazas que se cubrirán por orde de chegada tendo preferencia os socios ante os que non o sexan. AQUELES INTERESADOS EN PARTICIPAR TEÑEN QUE CHAMAR ANTES DO MARTES, 24 DE NOVEMBRO, PARA RESERVAR PRAZA.

CLUB DE LECTURA
Dado o gran éxito do Club de lectura do primeiro semestre, a A.C. Arumes do Corgo enfronta con gran ilusión esta segunda edición. O libro escollido é “Cando petan na porta pola noite” de Xabier P. Docampo (Premio Nacional de Literatura Infantil). Se está interesado en participar póñase en contacto coa Asociación co fin de adquirir o libro ou empregar o servizo de préstamo da Asociación. O encontro co autor será o sábado, 12 de decembro de 2009 ás 19:00 h, no Centro Sociocultural do Corgo, co fin de que preguntedes ao autor todo o que vos pareza interesante tanto do libro, como da enorme obra literaria como da súa vida como literato.

HOMENAXE AOS PROFESORES REPRESALIADOS POLO FRANQUISMO. PRESENTACIÓN DO LIBRO “EL MAESTRO DE ZAÍN” DE DOLORES SEIJAS SOTO (SÁBADO, 19 DE
DECEMBRO DE 2009)
Os mestres de primaria e os profesores de secundaria xogaron sempre un papel moi importante como transmisores dos idearios da igualdade, da solidariedade, da paz… como engrenaxes vitais das nosas vidas. Dende a A.C. Arumes do Corgo parécenos moi importante o lavado da imaxe de moitos dos profesores que se opuxeron ao réxime e que se viron represaliados despois da Guerra Civil Española. Nese contexto, faremos a presentación de “El maestro de Zaín”, homenaxe a unha das figuras máis importantes do magisterio lucense, Luis Soto Menor, que sufríu nas súas carnes a vinganza da posguerra. O acto de recuperación da memoria histórica e a presentación do libro levaranse a cabo no Centro Sociocultural do Corgo, ás 19:00 h.

III CERTAME LITERARIO “TERRAS DE CHAMOSO”
Como xa sabedes (enviamos hai uns meses as bases do certame por correo), o venres, 27 de novembro de 2009, remata o prazo para entregar as obras ao III Certame literario “Terras de Chamoso” en calquera das súas categorías (infantil, xuvenil e adultos) e modalidades (poesía e relato curto). A partires dese momento os membros do xurado terán a difícil tarefa de escoller os premiados de entre unha agardada alta participación. O Certame Literario concluirá co acto de entrega de premios que será o sábado, 26 de decembro de 2009, ás 21:00 h no Centro Sociocultural do Corgo. Nel entregaranse os premios aos gañadores, haberá un recital poético e moitas, moitas sorpresas ao longo da noite. Contamos coa túa presenza!!!

Reciba unha forte aperta:
A XUNTA DIRECTIVA