Cambiamos de espazo. Esperamos que para mellor. En 10 segundos enlazarás a nova páxina. Se desexas acceder directamente, pulsa no seguinte enlace. Grazas e desculpa as molestias www.amigosdopatrimoniodecastroverde.gal

29 febrero, 2008

O grupo "Migallas Teatro" no CPI de Castroverde. Grupo de Actividades nº 4

"O cantante e as mulleres"


ACTIVIDADE do día 27 de febreiro da Asoc. Amigos do Patrimonio de Castroverde no CPI. No día de hoxe tivo lugar o terceiro acto da Actividade nº 4.

Nesta ocasión estivo con nós o grupo “Migallas Teatro” que expuso temas de situacións actuais tratando diversos aspectos, entre eles o da violencia de xénero:

a) Crítica á publicidade, á maneira facela.

b) A crítica ao estilo de vida que levan mozos e mozas de hoxe en día.

c) Crítica ás relacións familiares e interxeracionais

d) Crítica a certo tipo de diversións.

e) Crítica ao machismo, ao clasismo, á TV etc.

f) Crítica ao profesorado, alumnado e á socidade en xeral, polos
prexuizos, que aínda hoxe hai á hora de empregar a lingua galega.

g) Podemos concluír que o cantante a través dunha suposta homenaxe ao Grupo Voces Ceibes, e en realidade que canta, e interpreta, mais constantemente é interrupido, pola protagonista, que fai unha crítica á toda a sociedade en xeral, sen librase, nada, nin niguén; desde a Expo, Olimpiadas, Festivais, colonización dos pobos, ata a crítica aos políticos, á educación da escola e da familia.


Dicir que actividade estivo dirixida a alumnos de: 1º, 2º, 3º e 4º de ESO, e pensamos que foi de agrado para toda a comunidade escolar.

Castroverde-Lugo, 27 de febreiro de 2008


Historias intra da bisbarra -VIII-

MIRANDO ATRÁS SEN IRA, SEN AUTOODIO

Parte II

Achegas de

.chegas de

ntra da

Xosé María Gómez Vilabella


Despois falou, e tamén o gravei, a miña dona, que do fío das historias precedentes contounos a súa experiencia, o seu fracaso persoal como ensinante, cunha alumna da súa primeira escola, aló en Pousada, que é da Pastoriza:

-Fai tanto tempo que non exerzo, que a miña historia xa terá as raiceiras secas, secas ou fondas. Un día, vindo de Asturias, que sempre pasabamos por Meira, lembreime daquela cativa tan graciosa e tan aleuta, e ocorréuseme preguntar pola casa dela, que non debía cadrar lonxe daquel punto.

-¡Verás ti qué sorpresa tan grata se leva, que aquela boneca era un sol, das poucas! -Díxenlle aquí ao consorte, para xustificarlle aquela desviación da nosa ruta habitual.


A casa da alumna quedara magnífica, impresionante, despois dunha reforma modernista, que non moderna, tanto, que non a recoñecín ata que unha veciña ma sinalou: ventás de aluminio, do pobre, sen anodizar, pero..., ¡unhas soleiras de mármore, na mesmísima porta que dá ao camiño, á currada! ¡Un televexo dun metro de pantalla en diagonal que para velo comodamente habería que irse ata o sitio onde poñían antes o palleiro, alén da ventá, séxase, de par das loureiras...! E con iso, outras cousas, igual de superfluas e igual de macarrónicas. Quedámonos dunha peza, ¿non si marido? Ata me arrepentín da miña ocorrencia. ¿As cortes...? ¡Nin que fosen do Rei! Aquelas vacas..., ¡todas co Vélaro de Ouro, cos elos de latón marelo, ao colo, e co cagadeiro tamén de mármore, tras súa, mesmamente como llo poñían ao Luis XIVde Francia! Do silo, ¡dos silos!, xa non digamos, que case afogo, que os situaron na eira, entre a casa e maila finca da porta, ¡pero...!, pola parte dos ventos dominantes, e a min todo se me volvía soba-lo nariz, ¡para conte-la respiración!

As apertas tamén foron boas, boas e moitas; ¡tanto, que servirían para aprobar unha disciplina de arte dramática! A miña "ex-cativa", hoxe señora, ou máis ben, gran señora, mentres me beixaba, ¡cara a fóra, coma quen dispara bicos por tras da orella!, todo se lle volvía mirar para a casa dos veciños, como esperando a casualidade de que mirasen eles polas súas ventás, e a visen tan honrada coa visita da súa Mestra. Polo menos, isto é o que percibiu o meu Xosé María, que para esas cousas das próximas é un mal pensado, ¡que nin que fose da CIA, que non o é!

-¡Vanessita, no me oyes! ¡Baja un momento, que te vou presentar a la mi Maestra!

-¡Mumuchi, ahorita no te puedo, que me estoy haciendo la depi!

-¿Entonces, vas a salir?

Non lle contestou, que os rapaces de hoxe en día non contestan as preguntas estúpidas. Baixou aos poucos, cun pantalonciño claro e moi estreito, tan transparente, case de tule, que ata os cegos lle podían apreciar aquel cegador suxestivo dunhas bragas estreitiñas, ¡e mouras, tan mouras coma o acibeche!

-¡Ah, hola! ¿Soides de Lugo, no? -E sen agardar pola resposta: -¡Voime a Meira, con este chico de la Honda! ¡Le tengo ligao! ¿Es un tío da butti, a que sí?

Xosé María con iso tivo abondo, e sobroulle, que non podía máis, así que lles dixo, pero en galego, que para chapurro abondaba co daquelas propietarias, co daquelas damiselas:

-¡Rapaza, perdoa, pero..., a min, máis que un tío, paréceme un sobriño! ¡Que che aproveite!


Menos mal que este home é tan críptico, que ata foi unha sorte que non o entendesen, ou non lle fixesen caso, que miúdo apuro pasei. A miña ex-alumna, díxolle á filla, por toda despedida, segundo ela nos tiraba uns bicos coa punta daqueles dedos tan ensortellados:

-¿Vas durmir en casa, o pecho la puerta?

-¡Te tengo una llave maestra! ¡Que también hay llaves maestras! ¿Sabedes? ¡Chao, nenes!

A nai seguiu presumindo:

-La estudiamos para Maestra, pero..., ¡ganan tan poco! Así que lo dejó, que con cien vacas, dos criados y mi marido.., ¡que traballen los pobres!

Aquí ao meu home entroulle o telele, e nin me deixou aceptarlles aquel café tan ofertado. Encima diso, tíveno que desculpar:

-Xa volveremos noutra ocasión, que Xosé María seica ten que verse con ese Ferreiro de San Martiño, que son grandes amigos desde a guerra do Ifni. ¡Ah, ten a nosa tarxeta..., por se ides á Coruña!

-¡Sólo te vamos a suministrar, a los híperes! ¡Ya sabes, ida por vuelta, que hai que darles el penso a las vacas, cada seis horas, y una no puede fiarse de los criados; mira, igual, igualito que la teta a los niños!

Xosé María arrancou feito unha fera, incluso contra min...; ¡e ata hoxe!

Daquela díxome o de Pol, dirixíndose precisamente a min:

-¡Non te facía tan mal educado! ¡Chupatintas tiñas que ser!

Pero foi a miña muller a que lle contestou, botándome un capote:

-¡Non, non é así, que a mal educada fun eu! ¡Eu, que me puxen a educar sen saber educar, sen ter unha variña máxica, que aquela de abeleira nunca a usei, salvo para sinalar no mapa! Tamén teño remorsos da miña, reducida, e temperá, pedagoxía, que lles deixaba discorrer pola súa cabeza antes de que estivese de moda facelo así. ¡Formar un neno é algo máis difícil que facelos, bastante máis!

En vista de que aquel experimento das experiencias persoais de cada quen nos traía malos recordos, apaguei a gravadora e tratei de escapulirme, propoñéndolles unha partida de xadrez, e que as mulleres se fosen aos pasteis, que por alí cerca ben deles hai, que os pagaría o que perdese a partida, pero todos coincidiron contra min en que non está ben arma-la danza e non saír a bailar. Entón, para binar, faleilles do porvir, xa que o pasado...; ¡o pasado tiña de todo, remorsos incluídos!

-Ben, está ben, non me porfiedes máis, que xa me decido a falarvos do futuro, cambiando de disco, pero, por levarvos a contraria, esta nova historia, a que me pedides, como aspirante a vate, ou se por tal me tedes, vai ser diametralmente oposta ás vosas:

As tres contistas mirastes para atrás con ira, pero eu vou mirar para adiante con..., ¡con esperanza, posta maiormente na xuventude do século Vinte e un! Velaquí, que volo vou demostrar, pero, primeiro, tedes, temos, que estar un minutiño cos ollos pechos..., para imaxinar que xa levamos corridos, por exemplo, vinte e cinco anos do século Vinte e un. ¿Vale?

...

-Xa podedes abri-los ollos, que a estou cocendo, e vou empezar por..., ¡por onde se comezan os cestos!

O Iván e maila Vanessa, que por certo non a debedes confundir coa Ester Vanhormigh, que estoutra non é roiba, viviron felices, das rendas que lles acumularon seus pais, aqueles pais tan desprezables que soamente souberon traballar, pero iso si, arreo, nas granxas respectivas; unha explotación de vacas pintas, por máis señas.

Iván e Vanessa coñecéranse bailando, ou similar, nun puticlub deses da estrada do Corgo; e acabaron casándose de penalti, máis ben polas presións das familias respectivas, pois eles crían no amor libre... ¿Sabedes o que é iso? ¡Non, supoño que non, que no noso tempo non se estilaba!


¡Vou un pouco á presa para chegar axiña ao ano vintecinco…, do Vinte e un!

Iván e Vanessa cataran de todo na vida, xa antes da súa maioría de idade, por dentro e por fóra. ¿Para qué especificar? ¡De todo! Droga, homo e heterosexualidade, atracos con medias de seda, amenceres ás dez da noite e anoiteceres ás dez da mañá... Gratísimas experiencias todas elas..., ¡de noxo!, que os levaron, non se sabe se primeiro foi o Iván, ou a Vanessiña, a un afectuoso contaxio da SIDA, que rematou con aqueles próceres en Lugo, no Hospital.

O fillo do Iván e da Vanessa criouse no orfanato, e alí ensináronlle, como procedente da aldea, elementos de Cultura Pratense, pero ao chegar aos dezaoito anos, puxérono de patiñas na rúa, na estrada, como é regulamentario.

Paralelamente a eses acontecementos, un tal Derham uld Fadel fuxira do cárcere de Sidi Ifni, do seu penal, un Centro de Convinción que puxeron alí os marroquíes... Derham lera a fuga de Dantés do castelo de If, coa diferenza de que o saharauí, experto naqueles sistemas de camuflaxe do Polisario, fíxose envolver en mantas de pelo de camelo; e así, acolchado, tirárono desde o cantil, polo muro de atrás do que foi Cuartel Xeral dos Tiradores. Despois do correspondente batacazo na rompente do mar, un cómplice, ou colaborador, seu, desatouno, e deron en remar, nun cárabo..., ¡ata Fuerteventura!

-¿Os canarios, sempre tan obsequiosos e tan amables, non o devolveron a Marrocos? Preguntou daquela a miña dona. Era visible que non incardinaba moito no século Vinte e un, así que lle tiven que aclara-la situación:

-¡Pero, muller, cómo dis iso! ¿Non sabes que despois daquela guerra fría, aquela que tivemos con eses veciños, aquilo da Marcha Verde, e demais, xa non hai extradición? ¡Da recíproca, se entende!

-Non sei se estarás ben informado, que eu coñezo un pescador de Burela, analfabeto en millas náuticas, que nolo devolveron hai pouco; iso si, despois de cobra-lo rescate, ¡que precisamente foron a Rabat, para pagalo, dous Mercedarios, deses de Sarria!


-¡Ben, si, que xa o sei, pero iso é unha extradición unilateral, ou máis ben, unha extracción! Prosigo: Derham uld Fadel fíxose con algún carto, e entón deu chegado a Galicia, onde a nosa Xunta lle arrendou o kibbutz das Veigas dos Feás, entre Pena e Montecubeiro..., ¡que para daquela xa crebara como Cooperativa de Protección Oficial!

Agora, ese Derham, ten alí, nesas Veigas, un campo de liño, que por certo dá xenio verllo. ¡Xeración de ricos, relevo pobre!

-¿Quen llo traballa, que ese val é enorme? -Preguntoume o Mestre de Pol, asombrado da miña profecía.

-¡Xa vou, Xefe! Contrata, a tempo estacional, a eses orfos que se van preparando na Escola de Formación Profesional… Os pobres gañan vinte euros, ¡diarios!, e trabállanlle de sol a sol, ¡que outro tanto non conseguiron aqueles Faraóns! Como vedes, ¡detrás de tempos, tempos veñen! Así está amasando unha fortuna ese Derham, que xa está montando unha fábrica de tecidos en Castroverde, ¡para completa-lo seu proceso de explotación dos seus liñares! ¡Deixámonos invadir, meus nenos, polos que antes foron, case, case, os nosos escravos! Como isto siga polo camiño que vai, teremos que volver a Covadonga..., ¡pero con lanzas de abeneiro!

-¿Dos seus liñares, dixeches; así, en plural?

-¡Non acabades de entendelo! ¡Derham uld Fadel ten tres liñares, un por cada Municipio destes que se formaron, que se constituíron, ao sopé do Miradoiro! ¡Como se ve que sabedes de memoria o proceso de desintegración da URSS, por exemplo, e pasouvos desapercibido o da suciedade española!

-Marido, corrixe, que dixeches suciedade por sociedade...

-¡Traizóns do meu subconsciente, muller, que isto de adiviña-lo porvir dun mundo tan esmendrellado é unha coña!

-¿E que, qué máis? -Preguntou daquela a Mestra do Cádavo, que lle debeu parecer curta a profecía.

-¿Queredes máis? ¿Non chega co vaticinio que vos fixen? Ti, tan relixiosa, ¿vas crer nestes agoiros, nestas bromas, nestes futuribles? ¡Non, muller; foiche unha broma pesada; pesada e pasada, un pesadelo! Ten por seguro que camiñamos cara a un mañá que nos promete Patria, Xustiza e Pan... ¡Pantrigo, por suposto!

-Oes, camarada, iso sóame..., ¡pero non me lembro de qué!


-¡Que pouca memoria tedes! Andades coma don Manuel Reigosa, que se esqueceu de que tiñamos sen organizar esta celebración, e foise escoitar á Ana Kiro; ¡tan fresco, pero sen a súa comparsa, sen o seu séquito, nós! Se non fose pola súa responsabilidade, persoal e de hábitos, ¡eu xa estaría pensando mal!

-¡Marido, vai poñendo punto final e arranca para a nosa Coruña, que estes amigos de Lugo xa te aguantaron, abondo, demasiado!

-¡Deica logo, rapaces!

-¿Deica logo? ¿Para cando...?

-Pois, se antes, non, no Ceo igual volvemos aos contos, en particular aqueles das lareiras...; ¡iso se nos deixan, que no Alén seica hai moita seriedade, o único serio, que esta terra, a nosa incluída, pouco vai a mellor!


Corolario:

Poida que neste momento, nalgún recanto de Galicia, estea morrendo un vello que leve consigo á tumba o eco lonxícuo dunha lenda, ou un caudal de palabras sonoras e expresivas, que ninguén dará a coñecer entre os vivos. ... Mais a nosa angustia ten, de pensarmos un pouco, un alivio inmediato: Toda lenda ou verba aparentemente desaparecida deixará unha engurra na conciencia da Terra Galega.

Ramón Otero Pedrayo, no seu, Ensaio Histórico sobre a Cultura Galega.

Algo levo clamado nas nosas reunións, máis ben gastronómicas, destas Asociacións de Xubilados e Pensionistas para que se nos designe algo así como Guías Honoríficos do Turismo Rural, coidando que deste xeito teremos ocasión de impartir, ou de compartir, de perpetuar, ditos, feitos, contos e belezas, ou tristuras, da bisbarra respectiva. Polas trazas, moito caso non se me fixo, que dos vellos, hoxe en día, espéranse outras cousas máis..., ¡máis prosaicas! Nesta angueira, nesta frustración, apelo ás Autoridades da Cultura, encabezándoas co citado, co irrepetible, D. Ramón.

Vai por estes vellos, e a través dos vellos, ben cordialmente, para estes mozos do século XXI, aos que lles incumbe reconstruír e/ou conservar, tantas cousas, tantas tradicións, ¡unha cultura inxente e polifacética!, antes de que sexa tarde, antes de que se perdan os nosos alicerces, antes de que se evapore este hálito fecundo, fecundador, das nosas carballeiras e dos nosos ríos, e tamén o daqueles entregos que souberon facer da nosa Galicia unha illa receptiva, acolledora, asimiladora doutras culturas afíns, sen por iso deixar de ser autosuficiente e conservadora, estimativa e agradecida do seu herdo patrimonial, histórico!

Polos anos 40 xa dona Emilia poñía os seus “Nacimientos” en Millares, Valeira; despois fóronse para Lugo, e seguíu con esta devoción. Chega con botarlle unha ollada á hemeroteca de El Progreso para comprobar que se anticipou, ¡en décadas!, ao Belén de Begonte, por citalo como referente, sen establecer outro tipo de parangón, que non vén ao caso.

Xosé María



24 febrero, 2008

Historias Intra da Bisbarra -VIII-


MIRANDO ATRÁS SEN IRA, SEN AUTOODIO

Parte I

Achegas de

.chegas de

ntra da

Xosé María Gómez Vilabella



A idea de ter aquela xuntanza - merendola de intelectuais, particularmente de xubilados, e por tanto, xubilosos, da bisbarra de Castroverde, Pol e maila Valeira, foi de don Manuel Reigosa, e teño testemuñas de que mo propuxo, concretamente na Coruña, tomando café na miña casa, ¡que é a vosa!, o día de San Xosé do ano de graza 1.991, que ademais de ser de graza foi capicúa, séxase, de boa lembranza.

Precisamente saíu a cousa falando de recordos da xente que nos ensinou a vivir, fosen mestres (que tamén é un sacerdocio), curas, ou segrares, como é o meu caso. (A min gústame presumir de que fun un mestre daqueles do "m" minúsculo, séxase ensinante “de a ferrado”, digo, dos de a vinte pesos, mensuais; e maila comida, por suposto). O plan inicial era celebrar, e instituír, esta xuntanza, cunha comida anual, con humor, meigas e penas fóra; de troula, en definitiva; nun punto céntrico da nosa bisbarra de orixe. O propio don Manuel suxeriu que fose en San Cibrao, o día do Santo, 14/15 de setembro.

Fieis a ese compromiso, para min, ineludible, que é público e notorio que don Manuel é, (¡érao, meu pobre, que agora descansa en paz!), un deses Curas curapenas, rara avis, que estaba chegando a centenario e aínda daba corda aos novos, así que non se podía menosprezar ningunha das súas suxestións, plantámonos en Lugo para concordar e falarlle dos preparativos, precisamente un domingo, 25 de agosto. ¡Pero, oh lares, oh manes, oh penates! ¡Don Manuel ía no seu Montecubeiro, invitado por outro amigo seu, que non só adiantaran a festa parroquial, senón que a estaban amenizando con Ana Kiro, a todo ritmo, a todo volume! ¿Que facemos agora? ¡Pois o mellor que se pode facer en Lugo: tomar café nunha desas terrazas dos Soportais, cousa da que só gozan os sibaritas!


Tras da mala coincidencia veu a boa coincidencia, substitutiva, que se deu o casual de que alí, nun velador próximo estaba un Mestre que nacera en Pol, coa dona. Propúxenlle á miña que os invitase a comparti-la nosa mesa, mellor situada para ver pasa-la xente, así que, en minutos, xa estabamos falando de que o home propón e Deus dispón. (A outra versión é que o home propón, e a muller descompón, pero iso é da Lei Sálica)

-¡Esa idea, gústame, e pola nosa parte organizámo-la troula para o ano próximo, con máis tempo! -Ofreceuse aquel Mestre; e de seguido abundamos nesa moda de cambia-las festas parroquiais así coma así, sen máis.

-O malo é que, como estes rapaces de agora nin respecto lles teñen aos santos, que os quitan, e os poñen, cámbianos de data, e todo iso, vai ser mellor acordar un día de verán calquera... ¡Mellor aínda un independente, que podemos ir coas merendas a un río, ou a un monte, dos agradables, que sitios así témolos a barullo, a centos, na nosa bisbarra!

Aquelas ideas gustáronnos, así que nos puxemos a planificar, daquela mesmo, ipso facto:

-Xa estamos aquí, nesta mesa constituínte, unha representación de Pol, e outra de Castroverde, ¡pero fáltanos a Valeira, a terra dos vales, que como non está baleira de talentos, senón todo o contrario, non se pode desprezar! -Comentei eu, pero a miña dona tiña outros plans.

-¡Non tal, que acaba de pasar por aquí, cara á Catedral, unha Mestra do Cádavo! Nun cuarto de hora estará de volta... ¿Que apostades?

Daquela díxenlle á miña consorte:

-¡Canto sabes, qué precisión, que nin o home do tempo; qué ben vos ensinaron naquela Normal...!

Pero o Agregado, o de Pol, que o deixaremos así, que non teño o seu permiso para consigna-lo seu nome, -tódolos vellos con humor somos "rapaces", pero a recíproca non é certa, -apoiouna:

-Non vos é coña, nin ten mérito este vaticinio da colega, pois esa Mestra do Cádavo vai tódolos días ao rosario, e logo que é máis metódica do que era aquel Carrero Blanco, ¡que xa é dicir!

Así foi, coa mesma puntualidade dun tren alemán. Despois dos saúdos e demais cumpridos, entramos na orde do día, no temario que nós mesmos nos propuxéramos. Dixo a señora da Valeira:

-Xuntanzas de intelectuais, en particular de ensinantes, deberámolas ter máis a miúdo, sequera fose para cambiar impresións e consellos, que se nos foron das mans os fillos, e tras dos fillos, os netos.


Rebateulle o de Pol, en vea de humor:

-Ti non tes queixa, que os teus ben de xeito saíron!

-Mellor saíron os vosos, que non os tivestes!

Así, entre bromas e veras, a cousa púxose dramática pois os cinco chegamos a estas conclusións, que se ben non levantamos acta, eu recólloas aquí, tal e como foron:

Que a nosa xeración fixo milagres para elevar á seguinte; e todo iso partindo daquela indixencia, material e cultural, da nosa posguerra.

Que o segundo paso, ou estadio, entre pais e avós, foi enchérlle-lo peto de cartos á terceira xeración, financiándolles tódolos vicios e tódolos desvíos, de tal xeito, e con tal acerto, que mal se poden respectar a si mesmos os que non respectan a tan esforzados protectores. Non acatan nin aprecian, en definitiva, nin aos pais nin aos avós, nin..., ¡nin a Deus bendito!

Á miña muller pareceulle esaxerado aquel parecer dos Colegas, así que terzou:

-Eu teño unha gran esperanza na salvación destes rapaces, neste da xeración finisecular. Lembrádevos daqueles melenudos, aqueles ácratas do 68...; ¡pois agora, moitos e deles, son executivos de gravata, ben esixentes por certo, que se non usan látegos é porque descubriron, eles mesmos, outras técnicas de estimulación e de presión laboral e política aínda máis eficaces!

Como aquela tertulia se nos ía das mans por momentos con elucubracións apocalípticas, e na miña teima por escolmar relatos e lendas definidoras de cada época, pasada ou presente, propúxenlles gravar, de cada un, súa anécdota; un suceso, unha experiencia, que demostrase que aínda podiamos mirar atrás..., ¡sen ira! Fun ao coche pola gravadora, que o tiña nesas catacumbas de Santo Domingo, e aquí están os resultados:

A Mestra do Cádavo contounos os fenómenos daquela noite tan especial na que subiu ao Ceo a señora Emilia de Brañas:


-Lo menos nunha legua á redonda, e por espazo de horas, nin se moveron as follas dos loureiros, que son as máis sensibles ás auras nocturnas. Máis aínda: Naquela paz do Val de Fonteo, naquela quietude da natureza, medraron as flores, e cantaron os paxaros, ¡de noite! O recendo foi xeral en toda a súa bisbarra, mesmo, mesmo, coma se os anxos da Santa andasen por alí, salpicándoo todo cun hisopo de perfume floral.

Os únicos que se decataron á perfección, que de aí nos veu a noticia, a nova, foron aqueles dous nenos, precisamente de Millares, que ata entón ninguén os tivera por mentireiros; pero, se cadra, como eran fillos dun caseiro, por iso a xente do lugar lles fixo pouco caso, que ao fin e ao cabo eles acababan de chegar, e descoñecían os cheiros propios da bisbarra. Tampouco lles crin eu, -confesounos a Mestra, toda contrita, -e iso que mo contaron eles mesmos, anxelicalmente.

Aqueles nenos, fose por culpa dos dentes do Manueliño, fose porque os nenos cando se poñen a falar é que non paran, o caso foi que estiveron toda a noite, ou boa parte dela, dándolle ao pico. Ao outro día, na escola, viñeron os dous, correndo, para xunto de min, da súa Mestra, para contarme aquelas aventuras. Dixéronme que tiña que crerlles, que na súa casa non lles creran, e que os outros nenos se riran deles, precisamente por todo aquilo que contaban.

-Aos nenos sempre hai que escoitalos, aínda que digan infantilismos, pois do contrario éntranlles traumas e complexos. -Sentenciou a miña muller, que para estas cousas ten unha sensibilidade exquisita.

-¡A min tamén me ensinaron iso! Ben, pois o caso foi que os puxen na escola, a redactar un conto, pero a todos. Aos xemelgos díxenlles que contasen aquilo que me querían dicir en secreto, pero con todo detalle, que a clase estaba empezando, e había tempo para todo. Pódovos repetir de memoria aquelas redaccións, que as conservei nunha carpeta, nin sei por qué; e tempo despois daquela desgraza, que xa vola contarei, lembreime dos seus papeis, e relinos, polo menos cen veces. Un daqueles rapaces puxo:

"... desde que apagámo-lo candil, que onte fóisenos a luz en Millares, aínda se vía mellor pola ventá, que todo o ceo era azuliño. Toño e mais eu, que non podiamos durmir por culpa dos dentes, saímos á ventá, a ver qué pasaba, e non vimos nadiña, que tódalas cousas estaban durmindo, alí, no horto, pero tamén nos arredores, que ata os cans estiveron caladiños.


Así de pronto pareceunos que o vento asubiaba mainiño, máis baixo que de costume, pero non vos era o vento senón os paxaros, que deron en piar, a un tempo, e de todas partes, que de calquera lado que mirásemos viñan asubíos. Tamén oímos frautas, pero o das frautas viña de máis lonxe. Entón díxome o Toño: Debe haber festa, e ben grande, por aí cerca. Eu contesteille que non, que era imposible, que estivera aquela noite na nosa casa o Pepiño da Casanova, e ese, desde que ten coche novo, vainas todas. ¡Logo non sei qué estará pasando!, foi o comentario do Toño.

Estábase tan ben na nosa fiestra, que de alí nos saímos, en toda a noite. Incluso oímos ouvear un lobo, aló da parte de Rairos. A música non se ía, que xa dixen que viña de todas partes, coma se houbese festa na Braña, e tamén en Fonteo, asemade, todo a un tempo e todo ao redor. Tamén me dixo o Toño que cheirase, así, forte, cara ao horto, e contesteille que xa levaba tempo ulindo iso, iso mesmo, e que aquelas verzas recendían do mellor, moitísimo mellor do que a colonia que se pon a nosa mamá cando vai á feira do Cádavo. Tamén lle dixen, "Mañá temos que dicirlle que non compre máis colonia desa, e que leve no bolso unha presada destas verzas, ¡co que recenden!”

O máis bonito foi cando empezaron os foguetes, arriba, no ceo, que subían e baixaban, e daban voltas ao noso redor, enchéndoo todo dunhas muxicas preciosas, que parecían estreliñas de moitas cores, pero o caso é que aqueles fogos estalaban sen facer ruxido, ningún, cousa que nos pasmou. O máis guapo aínda foi cando vimos, arrodeada daqueles fogos de luces, que unha señora refulxente, moi velliña pero moi guapa, subía e subía, polo ar, sen parar pero engorde. Ao primeiro parecía levar unha roupa moura, que por iso nin case a viamos, pero deu en resplandecer, e a roupa volvéuselle branca, máis branca cá propia lúa, que daquela apartouse, púxose a un lado, mesmo para que pasase dona Emilia, a dos Nacementos; ¡a mesma, que ben a coñecemos!

Desde que subiu a señora Emilia de Brañas, aló arriba, ben arriba, a música das frautas fíxose fortísima, que ata nos tapamos as orellas coas mans, pero despois veu unha nube moura, correndo, correndo, que o tapou todo, e daquela calaron as frautas, e tamén os paxariños. O que durou ata o día foi aquel cheiro do noso horto, así que, tan pronto como empezou a amencer, fomos ao cuarto dos nosos pais para dicirlles que mirasen pola ventá para ve-las flores que naceran aquela noite, pero xa chegamos tarde, que cando deron saído, as flores engurráranse, todas, de vez, ¡zas!, e xa non as vimos, mesmo coma se volvesen para dentro das nosas roseiras.


Todo isto é verdade, que a señora Mestra ben sabe que eu non minto, nunca xamais”.

-O rapaz, Manuel, asinou o exercicio, como de costume, sen mostrar nerviosismo nin alteración, todo con naturalidade. ¿Que vos parece? ¿Impresionante, non si?

Todos puxemos cara de bobos, ou, polo menos, de abobados. A Mestra do Cádavo seguiu co seu relato:

-Pois o máis grande é que a outra redacción, a do Toño, só cambia lixeiramente na forma de dicilo, pero os feitos relatados son os mesmos, perfectamente sinópticos, ¡igualiño que pasa cos Evanxeos!

-¿Pero, ti estás segura de que os tiveches separados, na escola? ¿Non copiarían un do outro? -Inquiriu a miña dona, que naceu para periodista pero quedouse en Mestra.

-¡Tan certo como que hei morrer; cada un deles en cadansúa esquina, pero na mesma aula, iso si!

A miña remachou aquel cravo:

-Coido que será ocioso, e incluso inxenuo, preguntarche se houbo coincidencia temporal entre a noite desas visións e maila do óbito...

-¡¡Total!! Coa particularidade de que na veciñanza, pola discreción da familia, non se soubo ata avanzado o día seguinte, posiblemente con posterioridade á hora en que lles propuxen aquela redacción...

Aquí pareinas eu, aproveitando que había que cambia-la cinta:

-Ben, todo iso é asombroso, pero, ¿a onde nos conduce esta historia; Santa Emilia de Brañas, aquela señora de Millares…, foi recoñecida pola Igrexa? ¡Coido que, diso, ao de hoxe, nin trazas!

-Así, de entrada, conduce a un remordemento meu, que non o saco da alma por non crerlles aos nenos, e por non darlles o respecto que merecían; ¡en definitiva, pola grandeza do seu corazón!

Os pais, -proseguiu, -de caseiros pouco adiantaban, e aos xemelgos, desde aquela data, tódolos rapaces da bisbarra tivéronos por troleiros, así que, de pobres e de amargados, pais e fillos fóronse para Francia, para traballar nunha granxa, que outro oficio non tiñan.


Tempo despois... ¿Lembrádesvos daquel accidente que houbo nas pontes do Neira? ¿Que non? ¡Natural; hai tantos! Pois o caso foi que un Peugeot, no que viñan dous rapaces a toda velocidade, febrís por volver a Millares, á terra onde se criaran, para desquitarse con aquel auto impresionante das humillacións que recibiran de nenos, chocou cun Patrol dun granxeiro da Esperela; e daquela..., ¡daquela os xemelgos, ámbolos dous, fóronse coa señora Emilia de Brañas, coa nosa santa, seguramente para montar, man a man, un Nadal de estrelas!

...

Hai un prolongado silencio na cinta, e por último óese a voz da Mestra, que foi elevando o seu murmurio ata que lle oímos claramente "... así como nosoutros perdoamos..." Volveu a baixa-la voz; e daquela apaguei, que me pareceu impío gravar un Paternóster tan íntimo e tan sentido.

A señora do Mestre de Pol, pola súa parte, díxonos que aquel xateiro rematara no Asilo de Lugo; pero que ela estaba segura de que polo aludido nin medraron as flores nin piaron os paxaros. ¡Estaría boa!

O susodito fora seminarista en Mondoñedo, un catecúmeno tan listo e tan prometedor que facía as redaccións, o exames, por encarga, de tres ou de catro compañeiros, á vez..., ¡a cinco pesos, naqueles tempos en que os responsos andaban a tres ou catro reais, segundo o repenico! O Reitor tivo medo de semellante eminencia, ¡que igual saía outro reformador, outro Lutero, outro! Niso non foi precavido pois aquel seminarista podía ser capaz de salva-la Igrexa de tódalas súas penurias económicas, con bulas ou sen elas..., ¡con tal de que lle puxesen nas mans as chaves do Banco Ambrosiano! Aguantárono tres cursos, pero ao seguinte deron aviso ao Cura da Parroquia para que o evacuase..., ¡ou do que non, que se lle acababan os aprobados, por listo que fose!

O paso seguinte do futuro xateiro foi arruinar a un madeireiro de Riotorto, ¡para casarse coa filla! ¡Tal cal! Como non lle daban de boas aquela rapaza, o maquiaveliño deu en falar cos provedores do exportador para encirralos que os estaba enganando aquel empresario, e por conseguinte alzouse con todo o mercado da bisbarra. ¡Co mercado, pero non coa rapaza, que non se soubo de certo quén deixara a quen!


Despois veu aquela racha das vacas, e o señor X, que nin merece ser recordado polo seu nome, dedicouse a traer reses tuberculosas, das que saldaban en Torrelavega. O seu dicir era: -¡Miúda con esta vaca; como que é xenuína, de Santander! ¡Eu véndocha ad glóriam tuam, que do que non, nin no dobre! Daquilo lle quedou o alcuño de "Santander", que era o único que lle entendían os compradores, e naquela actividade pasou a maior parte da súa vida, entre cartos, vacas e latixos.

Fará agora..., ¡tres ou catro anos!, vímolo nun enterro, na Frairía:

-¿Ese non é..., o "Santander"?

Contestounos afirmativamente un amigo co que estabamos a tal momento, que casualmente tivera un serradoiro, pero honrado.

-¡Si, é o "Santander"! Como non hai deus que o aguante, coa vellez ninguén da familia o quixo, pero el, que é un aproveitado, acordouse de que tivera outra noiva, tamén do Riotorto, que pasara a mellor vida, quere dicirse, que estaba de monxa, no Asilo de Lugo..., ¡e este tío, nin curto nin preguiceiro, fíxolle a escena do sofá!

-¿Que dis? ¿Don Juan, aos seus anos, cunha monxa...?

-¡Tal cal! A monxiña igual se puxo nostálxica, e daquela doeuse do seu "Santander". Seica chegou a ter tal predicamento, aí, no Asilo, que agás cando sae aos enterros, no resto é algo así como Emperador dos vellos de Lugo, do remangue que ten; ¡que ten e que aplica, un Führer!

-¿E déixano saír, só, aos enterros, tan vello e tan chepudo como está? Calquera día morre nun deles, e daquela os dese enterro terán que habilitar dous nichos, ¡un de par do outro!

-¡A este nin Xudas o quere, nin aquí nin acolá! Se me gardades un secreto, cóntovolo, de vagar: A cousa é que cánta droga e cántas pistolas circulan por esta rodeada, onde el coñece e o coñecen, pasan pola súa man pecadora. A cousa é doada, doada e rendible, que como adoitan poñer autobuses, desde Lugo, encima fai gratis estas viaxes..., ¡mercantís, que non fúnebres! A viaxe á conta do morto, e a "mercadoría" por conta dos...; ¡ía dicir, por conta dos vivos, pero o vivo é el!

-¿Estando no Asilo? ¡Vaia coartada, rotunda!

-¡Pois precisamente, que á súa taquilla non van rexistrar; nin a policía desconfía dun vello derreado!


...

De volta para Lugo díxenlle aquí ao meu consorte:

-¡A ese corruptor de menores, se ti non o denuncias, fágoo eu, eu mesma!

-¿Ti? ¡Non te tentará o diaño! Tal e como están as cousas da Xustiza, agora, coa democracia, se non denuncias con probas fidedignas, cun acta notarial ou cousa así, que nin testemuñas valen, que se poden volver atrás por un vaso de viño, ou declarar contra ti mesma; daquela pérde-lo tempo, o tempo e mailo papel, que ata poder ser que che presenten unha querela criminal...; ¡lo menos, lo menos, por difamación!

Ben, pois, por fin, morreu o "Santander" gozando dese amparo do segredo da confesión..., ¡se é que a monxa do Riotorto fixo boa del, nos derradeiros momentos, cousa que dubido! Aquí, a que non se cansa de confesarse son eu, que me parece ter un pecado eterno..., ¡por non haber perseguido xudicialmente a quen tanta xente enterraba, en vida!

Tranquilizamos naquela amiga, como puidemos, pero esa parte tampouco a gravei xa que corresponde ao secreto daquel sumario.


(Continúa na Parte II)


23 febrero, 2008

Actividade do día 20 de febreiro da Asociación Amigos do Patrimonio de Castroverde no CPI. Grupo Actividades nº 4

Violencia de xénero: conferencia de Mercedes Mourenza no CPI de Castroverde

No día de hoxe tivo lugar a segunda conferencia arredor do tema da violencia de xénero.

Para a realización deste acto contamos coa presenza de Mercedes Mourenza psicopedagoga; e na acutalidade traballa no Servizo Galego de Igjualdade, dependente de Vicepresidencia para a Igualdade e o Benestar. Como Axente de Igualdade é a responsable de varios Puntos de Información da Muller da Provincia de Lugo, entre eles o de Castroverde.

Dámoslle as grazas por ternos acompañado nesta actividade, e salientamos unhas cantas ideas da súa charla-conferencia.

A violencia de xénero é universal e dáse en todas as culturas e clases sociais.

A violencia pode ser física, psicolóxica ou sexual.


Non empreguemos, non fagamos chistes, refráns, ditos sobre as mulleres; isto pode ser unha forma de xustificar e ironizar sobre as situacións de desigualdade das mulleres.

Existen indicadores para previr a violencia de xénero.

Unha frase para lembrar:


MEDO DA MULLER Á

VIOLENCIA DO HOME,

MEDO DO HOME Á

MULLER SEN MEDOS (Eduardo Galeano)

Hai moitos tópicos ou crenzas erróneas arredor da violencia, algúns deles:

.- A muller aínda que diga que non, quere dicir que pode ser.

.- Dereito a posuír.

.- É preferible aguantar antes de...

.- Se queres a alguén tes que satisfacer os seus desexos.

.- Os homes que agreden ás súas parellas están tolos.

.- A violencia prodúcese pola perda momentánea de control. Etc, etc.

POR TI QUE NON QUEDE ABONDA!

Xustificacións dos maltratadores:

.- Non fixen nada.

.- Toda a culpa é dela, non para de provocarme.

.- O problema é que estou sen traballo...

Dicir que a charla de hoxe abondou nas ideas da impartida a semana pasada, dando máis información e formación ás rapazas e rapaces.

Asistiron á actividade os cursos de 1º, 2º, 3º e 4º de ESO.

A actividade, pensamos que foi, igualmente, ben valorada tanto polo alumnado coma polo profesorado.

Castroverde-Lugo, 20 de febreiro de 2008

Asdo.: Manuel Muñiz Besteiro


18 febrero, 2008

VIAXE CULTURAL DA ASOCIACIÓN AMIGOS DO PATRIMONIO DE CASTROVERDE A LEÓN E OVIEDO, 16-17-18 DE MARZO


Domingo 16

Castroverde, saída ás 6:45 h. (Praza do Concello)

Lugo ás 7:10 h. (Diante da Estación do tren)

Chegada a León arredor das 11:00 h.

En LEÓN:

Andando pasaremos pola praza da Catedral, pola rúa Ancha veremos o Palacio dos Guzmanes (actual Deputación), a Casa de Botines de Gaudí, A Igrexa de San Marcelo e o Concello vello.

Procuraremos chegar ás 12:00 ao Museo da Real Colexiata de San Isidoro, se nos dá tempo veremos o Museo de León. (Estes dous museos só están abertos os domingos pola mañá).

Comida á hora fixada no Hotel Tryp León. (Sobre as 14:30 a 15:00)

Pola tarde:

Visita á Catedral, paseo polo León antigo: Praza Maior, Barrio Húmedo, ( Se dá tempo Praza do Grau e Igrexa da nosa Señora do Mercado) , visita ao MUSAC (Museo de arte contemporánea de Castela León), Praza de San Marcos, Igrexa e Hostal.

Cea no Hotel Tryp León (á hora que fixemos)

Despois de cear, se vos atopades con ánimo faremos un percorrido no autobús pola cidade de noite, ou un paseo ata a Xunta, San Marcos, Condesa e Ordoño.

O día 17 Almorzo no Hotel Tryp

E saída para Oviedo

Luns 17

En OVIEDO

Pola mañá Visita á Cidade

Ás 16:00 h. Visita á Catedral.

Ao remante saída para Xixón para cear e durmir no Hotel Begoña.

Visitar Xixón (o que dea tempo)

Martes, 18

Rematar de ver Oviedo.

Pola mañá. Monte Naranco e o que dea tempo. Pola tarde voltamos desde Oviedo polo Camiño Primitivo.

NOTA IMPORTANTE:

PREZO POR PERSOA: Arredor de (100, 00 €) en cuarto dobre. Este prezo inclúe xantar, cea, durmir (domingo) e almorzo do luns. Cea, durmir do luns e almorzo do martes. Se o cuarto é individual, tedes que contar con (40,00 € máis en León) imaxino que tamén en Xixón. Queda fóra deste prezo o xantar do luns e o xantar do martes que non están contratados.

ANOTARSE ANTES DO 8 DE MARZO, facilitando: nome, apelidos, DNI, teléfono fixo e móvil. Levar todos o DNI

16-02-2008

Breve resume do Roteiro (16-02-2008) Vilar-Soutomerille-Lugo

Noutro día fermoso, fixemos o roteiro partindo desde Vilar de Cas en dirección a Soutomerille, visitando o cemiterio e igrexa, mentres que algúns camiñaron pola ruta que está marcada actualmente para o Camiño Primitivo, outros fomos polo camiño das Barancas. Salientar a vista que ten desde este camiño o Castro Peón, a Croa e o Castro da Pallota. Dicir que esta zona, aínda conserva o seu encanto, aínda que ten algunha agresión.

En Gondar á parte de visitar a aldea e algunhas das súas casas, entre elas, a casa do Ferreiro, a quen lles dámos as grazas por ternos explicado algunhas curiosidades da mesma, visitamos tamén a igrexa que está situada enriba do que nos parece o que foi un castro. Agradecemos desde aquí á Sra. Amelia da casa de Fariñas, por abrirnos a igrexa; grazas tamén á familia da casa do Hospital por ternos explicado algo do que foi este hospital de peregrinos, arredado da parroquia, mais, iso si, ben situado. Despois continuamos camiño de Bascuas. Aquí encontramos “ o monstruo” da canteira, mais a aldea de Bascuas garda aínda o encanto en parte do seu camiño, lástima que ao chegar á urbanización das Regas e outras fincas, que obrigan saír á estrada, C-530 Lugo – A Fonsagrada, aos camiñantes e peregrinos. Parécenos incrible que algún organismo non sexa capaz de retomar o camiño que foi cortado de raíz, verdadeira agresión ao Camiño, á cousa pública, á cousa de todos. O encanto volve a parecer desde a estrada de Manzoi ata pasar a aldea de Fazai, aquí tamén temos que denunciar o mal estado en que se encontran uns cantos metros do Camiño, antes de chegarmos á aldea de Fazai; logo a desolación todo o que é a zona do Carqueixo ata que entramos xa en Castelo avistando Lugo. Temos que salientar tamén o encanto da zona da Chanca.

Lugo-Castrovede, 17 de febreiro de 2008

Manolo Muñiz


17 febrero, 2008

ACTOS no CPI de Castroverde. Grupo Actividades nº 4















"Homes para igualdade"

ACTIVIDADE do día 14 de febreiro da Asociación Amigos do Patrimonio de Castroverde no CPI.


Cu
mprindo coas actividades sinaladas na programación de principios deste ano; entre outras, estaba a posibilidade de desenvolver actividades relacionadas coa violencia de xénero. Para a realización desta actividade neste acto contamos con dous dos homes fundadores da Asociación Homes para igualdade, (RAMÓN TORRENTE GARCÍA e XOSÉ FRANCISCO NEBRIL GARCÍA) creada recentemente.

Impartiron unha “charla-conferencia” no CPI de Castroverde, onde reflexionaron sobre os novos valores que temos que practicar, sen discriminar a muller, para s
ermos realmente uns homes do século XXI. Para iso amosaron as súas actividades, obxectivos, comparacións, etc, onde nos fixeron reflexionar a todos explicando e amosando imaxes comparativas e un vídeo.

Dám
oslles as grazas desde aquí por ternos acompañado nesta andaina. Dicir que cremos que a actividade tivo unha incidencia positiva, e que sería bo seguir traballando con esta idea. Asistiron á actividade os cursos de 1º, 2º, 3º e 4º de ESO.

A actividade, pensamos que foi ben valorada tanto polo alumnado coma polo profesorado.

Castroverde-Lugo, 14 de febreiro de 2008
Asdo.: Manuel Muñiz Besteiro