Miscelánea

 Cilistro, perdón!

Celestino Fernández de la Vega

1914-1986

Señor Cilistro, que tratarte de don é pouco, perdón! Perdón por poñerte tan alto, no estante digo, que deste xeito pasei anos sen verte, ata que hoxe se me ocorreu achegar unha escada para situarte en sitio apropiado, accesible. Boa a fixo ese que descubriu o principio da gravidade pois, en honor seu, e por molicie nosa, vimos colocando abaixo os volumes gordos, os de maior densidade celulósica, deixando os de alto contido, que adoitan ser máis lixeiros, para as táboas que rozan o teito.

Tiven remorsos, remorsos que foron eficaces pois hoxe achegueite a min, á miña man, e por ende, aos meus ollos. Ben sabes que me estou referindo ao teu “O segredo do humor”, un libro verde que non é apto para xente verde, inmatura. Nuns días, en penitencia, non penso facer outra cousa: pan, auga…, e volver a lerte! ¡Merécelo!

…

Na primeira das lecturas bautizáchesme, e tirei dela un espello que nos mostra aos galegos por dentro. ¡Fernández de la Vega e, Pasarín, apelidos oriúndos de Castroverde e da Fonsagrada, dous zumes familiares, dous “humores”, que tiñas incorporados, asimilados! Pero nesta segunda lograches que a miña confirmación fose episcopal, absoluta, ortodoxa ao cen por cen. ¡Ortodoxa, que non heterodoxa!
 

Sen dicilo expresamente, con só analizar o carácter e maila obra cervantina, ¡unha das mil análises que propós!, deixaches ben claro, coma ninguén, que iso de “… en las montañas de León tuvo lugar mi cuna…”, hai que traducilo por, “de León”, cando se outean os nosos cumes desde o chan dunha Mancha lisa e anódina, e por tanto, miope, sen soportes nin para os muíños de vento, mentres os mesmos mantos, eses mantos verdes que se forran de armiño nas nevaradas, ollados desde a Mar Tenebrosa, son…, Galicia, a Gallaecia Occidental!

Nunca dubidei de dúas cousas: de que a vexetación forma carácter, e de que a sublimación do carácter leva consigo unha fonda rebeldía fronte á adversidade. Se desa cor non fose a nosa alma, ¿seríamos trotamundos, tan correcamiños, como levamos demostrado? Afianzándome en que cus inquedos son aqueles que, tendo bo asento, tentan melloralo; asentados en mal asento, as pernas tóllense. Pero hai un certo paradoxo que me ten desconcertado: ¿Por qué os galegos, pero non só os galegos, cando nos vemos diante dunha cámara poñemos sorrisos de foto, así sexa cando somos interrogados, cando se nos pide información acerca dos dramas locais, traxedias incluídas? A miña mente tan aló non chega, así que, admirado Celestino, coa confianza que me dará este enraizamento común nas terras do verde castro, cando nos vexamos nas Alturas, cando ollemos desde Arriba esta terra da verdura, vouche preguntar por ese fallo, polo menos aparente, desconcertante, da nosa idiosincrasia.

  
Xosé María Gómez Vilabella